Dù chưa có thuốc đặc trị PRRS, nhưng bà con hoàn toàn có thể kiểm soát tốt bệnh này bằng cách tiêm vắc-xin đúng đối tượng, đúng thời điểm và duy trì miễn dịch đồng đều trong đàn. Nếu làm sai hoặc tiêm lệch lứa tuổi, hiệu quả phòng bệnh không những giảm mà còn có thể khiến dịch bùng phát nặng hơn.
Để vắc-xin PRRS phát huy tác dụng, cần đảm bảo 3 nguyên tắc:
Đúng đối tượng: mỗi nhóm tuổi có lịch tiêm khác nhau
Đúng thời điểm: tiêm khi heo khỏe mạnh, không đang sốt hay nhiễm kế phát
Đúng loại vắc-xin: hiện có cả vắc-xin sống nhược độc và bất hoạt
Không tiêm vắc-xin PRRS vào thời điểm đang có dịch cấp tính, trừ khi có chỉ định đặc biệt từ chuyên gia thú y.
Heo nái và heo nọc là nguồn truyền bệnh âm thầm nếu không có miễn dịch tốt:
Heo hậu bị:
Tiêm mũi 1 ở tuần 14–16 tuổi
Nhắc lại mũi 2 sau 3–4 tuần
Nên tiêm mũi cuối ít nhất 4 tuần trước khi phối giống
Heo nái đang khai thác:
Tiêm nhắc định kỳ mỗi 3–6 tháng (tùy loại vắc-xin)
Tiêm trước khi phối giống hoặc trước khi đẻ 3–4 tuần nếu dùng vắc-xin bất hoạt
Heo nọc:
Tiêm định kỳ 4–6 tháng/lần
Không tiêm trong giai đoạn đang phối giống nhiều
Vắc-xin giúp giảm tỷ lệ chết phôi, thai khô, đồng thời tăng kháng thể mẹ truyền cho đàn con.
Heo con là đối tượng dễ tổn thương khi PRRS đang lưu hành. Lịch tiêm được khuyến nghị như sau:
Heo con bú mẹ từ nái đã tiêm PRRS đầy đủ:
Tiêm mũi 1 từ 3–4 tuần tuổi (sau khi miễn dịch mẹ truyền giảm)
Nhắc lại mũi 2 sau 3 tuần
Heo con từ nái chưa có miễn dịch tốt:
Có thể tiêm muộn hơn, nhưng phải kiểm tra tình trạng kháng thể trong máu
Ưu tiên tăng cường vitamin, men sống để giảm phản ứng sau tiêm
Heo thịt (8–10 tuần tuổi trở lên):
Tiêm vắc-xin sống nhược độc nếu chưa được tiêm từ nhỏ
Tránh tiêm lúc heo đang có triệu chứng hô hấp, sốt cao hoặc stress
Hiện có 2 nhóm vắc-xin PRRS phổ biến:
Vắc-xin sống nhược độc (MLV):
Tạo miễn dịch nhanh, hiệu quả cao
Dễ gây phản ứng nhẹ sau tiêm (sốt, ăn giảm)
Phù hợp cho trại không có dịch hoặc đã ổn định
Vắc-xin bất hoạt:
An toàn cho nái mang thai, đàn con bú mẹ
Cần tiêm nhắc nhiều lần để duy trì hiệu lực
Thường dùng trong trại đang có dịch hoặc có nguy cơ bùng phát
Tùy vào mục tiêu trại giống hay trại thịt, chuyên gia sẽ tư vấn loại vắc-xin và lịch tiêm cụ thể phù hợp.
Không tiêm khi heo đang bị bệnh hô hấp, tiêu chảy, sốt
Tránh tiêm vắc-xin PRRS cùng lúc với vắc-xin vi khuẩn như MH, PCV2… nếu chưa có khuyến cáo
Sau tiêm, theo dõi phản ứng ít nhất 3 ngày đầu
Nên tiêm buổi sáng mát mẻ, giảm stress, tăng hiệu quả đáp ứng miễn dịch
Việc duy trì lịch tiêm phòng đều đặn, kết hợp kiểm tra huyết thanh định kỳ sẽ giúp đàn heo có miễn dịch ổn định, giảm thiểu thiệt hại khi có virus xâm nhập.
Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu cách kết hợp vắc-xin và an toàn sinh học để kiểm soát PRRS hiệu quả hơn trong trại.
Không ít người chăn nuôi chỉ tập trung điều trị tiêu chảy ở heo con mà bỏ qua nguyên nhân sâu xa đến từ đàn nái.
Tiêu chảy trong tuần đầu đời là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây chết sơ sinh, giảm tăng trưởng và tăng chi phí điều trị cho người chăn nuôi.
Heo con là đối tượng dễ tổn thương nhất trong toàn bộ chu kỳ chăn nuôi.
Heo nái là trung tâm sinh sản của cả trại, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng heo con
Vệ sinh chuồng trại không chỉ là bước dọn dẹp đơn thuần mà là nền tảng đầu tiên giúp bảo vệ đàn heo khỏi các mầm bệnh tồn dư.
An toàn sinh học là nền tảng cốt lõi để giữ trại heo khỏe mạnh, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng phức tạp như hiện nay.
.jpg)
Khi nói đến tiêu chảy ở heo sau cai và heo thịt, người chăn nuôi thường nghĩ đến E.coli, Salmonella hay viêm ruột do độc tố. Tuy nhiên, có một tác nhân thường bị bỏ sót vì không gây triệu chứng rầm rộ – đó là Balantidium coli, một loại ký sinh trùng đơn bào sống trong ruột heo. Dù không phải lúc nào cũng gây bệnh, nhưng khi gặp điều kiện thuận lợi, B. coli có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy, khiến quá trình điều trị kéo dài và khó kiểm soát hơn.
Bệnh cầu trùng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy kéo dài, phân lỏng màu trắng sữa hoặc vàng kem ở heo con.
.jpg)
