Phần 4: Phòng và điều trị bệnh lở mồm long móng ở heo

Bệnh lở mồm long móng ở heo là một trong những dịch bệnh nguy hiểm nhất hiện nay. Virus gây bệnh có khả năng lây lan nhanh, tồn tại lâu ngoài môi trường và gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng cho người nuôi. Để kiểm soát hiệu quả, bà con cần kết hợp chặt chẽ giữa phòng bệnh bằng an toàn sinh học, tiêm vắc xin và chăm sóc điều trị đúng cách khi dịch xảy ra.

Vệ sinh và an toàn sinh học

Phòng bệnh luôn là giải pháp quan trọng hàng đầu. Trong chăn nuôi heo, cần thực hiện triệt để các biện pháp sau:

  • Thường xuyên tiêu độc, khử trùng chuồng trại, khu vực xung quanh và dụng cụ chăn nuôi bằng vôi bột hoặc hóa chất sát trùng chuyên dụng.
     

  • Quản lý chặt chẽ người và phương tiện ra vào trại, thực hiện sát trùng bắt buộc trước khi tiếp xúc với đàn heo.
     

  • Thức ăn, nước uống cho heo phải sạch, không nhiễm mầm bệnh.
     

  • Heo mới nhập về cần cách ly theo dõi ít nhất 2–3 tuần trước khi nhập đàn.
     

  • Khi có dịch xảy ra, cần cách ly triệt để heo bệnh, heo nghi nhiễm, đồng thời thông báo kịp thời cho cơ quan thú y địa phương.
     

Các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch chặt chẽ là “lá chắn” đầu tiên giúp ngăn ngừa sự xâm nhập và lây lan của virus.

Phòng bệnh bằng vắc xin

Hiện nay, tiêm phòng là biện pháp hữu hiệu để chủ động phòng bệnh lở mồm long móng ở heo. Bà con cần lưu ý:

  • Tiêm đúng kỹ thuật, đủ liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
     

  • Đảm bảo tỷ lệ tiêm phòng trong đàn đạt từ 80% trở lên để tạo miễn dịch cộng đồng.
     

  • Ở Việt Nam hiện có các loại vắc xin LMLM nhập khẩu từ Pháp và Hà Lan, được nhiều trại áp dụng.
     

  • Nên xây dựng lịch tiêm định kỳ, đặc biệt chú trọng heo nái mang thai và heo con sau cai sữa.
     

Điều trị khi heo mắc bệnh

Dù tỷ lệ chết trực tiếp do bệnh không cao, nhưng heo mắc bệnh cần được điều trị chăm sóc kịp thời để tránh bội nhiễm và hạn chế thiệt hại:

  • Chăm sóc hỗ trợ: giữ chuồng trại khô ráo, sạch sẽ, cung cấp đủ nước và thức ăn dễ tiêu hóa.
     

  • Điều trị vết loét:
     

    • Vết loét ở miệng có thể rửa bằng dung dịch axit axetic 2%, formol 1%, thuốc tím 1% hoặc phèn chua 1%.
       

    • Vết loét ở móng cần rửa bằng dung dịch nước muối 10%, sau đó bôi thêm sulphamid hoặc các chất sát trùng để tránh nhiễm trùng kế phát.
       

  • Bổ sung vitamin, chất điện giải giúp heo tăng sức đề kháng.
     

  • Dùng kháng sinh phòng nhiễm trùng thứ phát theo chỉ định của bác sĩ thú y.
     

Thiệt hại có thể giảm nếu chủ động phòng ngừa

Kinh nghiệm từ nhiều hộ chăn nuôi cho thấy, nếu áp dụng phòng bệnh nghiêm ngặt và tiêm phòng đầy đủ, nguy cơ bùng phát dịch lở mồm long móng ở heo sẽ giảm đi đáng kể. Ngược lại, khi dịch xảy ra, chi phí chữa trị, thiệt hại về đàn nái, đàn heo thịt và cả thị trường tiêu thụ đều khiến người nuôi thua lỗ nặng.

Lời khuyên cho bà con nông dân

Bệnh lở mồm long móng ở heo luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát thành dịch lớn nếu bà con chủ quan. Giữ vững an toàn sinh học, tiêm phòng đầy đủ và phát hiện sớm để cách ly, điều trị kịp thời là những biện pháp cốt lõi để bảo vệ đàn heo. Chủ động phòng ngừa không chỉ giúp giảm thiệt hại kinh tế mà còn góp phần ổn định ngành chăn nuôi heo trong dài hạn.