Phần 4: Các biện pháp phòng bệnh tổng hợp cho đàn heo

Phần 4: Các biện pháp phòng bệnh tổng hợp cho đàn heo

Phòng bệnh luôn là chìa khóa quan trọng nhất để duy trì một đàn heo khỏe mạnh, năng suất cao và ổn định. Trong bối cảnh nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm như dịch tả heo châu Phi, tai xanh, lở mồm long móng… vẫn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát, việc thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng bệnh là yếu tố sống còn đối với người chăn nuôi.

Vệ sinh chuồng trại – Bước đầu tiên không thể bỏ qua

Môi trường chuồng nuôi sạch chính là hàng rào tự nhiên giúp ngăn chặn mầm bệnh. Người nuôi cần duy trì việc vệ sinh chuồng trại hằng ngày, bao gồm:

  • Quét dọn, thu gom phân, rác, chất thải, đem ủ hoặc chôn đúng kỹ thuật.
     

  • Đảm bảo chuồng khô ráo, thoáng mát vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông.
     

  • Dọn sạch thức ăn thừa, tránh mốc hoặc ôi thiu – nguồn lây vi khuẩn và nấm.
     

  • Hệ thống máng ăn, máng uống phải được cọ rửa và phơi khô trước khi dùng lại.
     

Một chuồng nuôi sạch sẽ, thông thoáng sẽ giúp heo giảm stress, tăng sức đề kháng và hạn chế đáng kể nguy cơ nhiễm bệnh.

Sát trùng định kỳ và kiểm soát mầm bệnh

Tiêu độc, khử trùng là biện pháp bắt buộc, đặc biệt trong các trại chăn nuôi tập trung. Một số loại hóa chất sát trùng thường được sử dụng gồm:

  • Formol 2–5%: dùng phun trong chuồng, đặc biệt ở khu vực kín.
     

  • Xút 2%: dùng quét nền chuồng, tuy nhiên cần đeo găng tay và tránh để dính vào kim loại.
     

  • Chloramin 0,5–2%: ít độc, an toàn cho người và vật nuôi.
     

  • Vôi bột: rắc quanh chuồng, lối đi, khu vực ra vào trại.
     

Khi có dịch bệnh xảy ra, cần tiêu hủy heo chết đúng kỹ thuật (chôn sâu, rắc vôi hoặc đốt), không vứt xác ra môi trường để tránh lây lan. Người trực tiếp tiếp xúc với heo bệnh phải thay đồ, khử trùng kỹ trước khi di chuyển sang khu vực khác.

Tăng sức đề kháng cho đàn heo

Một đàn heo khỏe mạnh là đàn có sức đề kháng tốt. Bà con nên chú trọng:

  • Cung cấp thức ăn đủ dinh dưỡng, đảm bảo vệ sinh.
     

  • Nước uống sạch, mát, thay thường xuyên.
     

  • Bổ sung vitamin, khoáng và điện giải, nhất là vào mùa nắng nóng hoặc khi chuyển mùa.
     

  • Duy trì mật độ nuôi hợp lý để heo có không gian vận động, giảm stress.
     

Heo khỏe mạnh không chỉ ít mắc bệnh mà còn tăng trọng nhanh, tiết kiệm chi phí thuốc và thức ăn.

Ngăn ngừa dịch lây lan và quản lý đàn

Công tác quản lý đóng vai trò quyết định trong phòng bệnh. Một vài nguyên tắc cần được áp dụng nghiêm ngặt:

  • Cách ly heo mới nhập đàn ít nhất 15 ngày để theo dõi sức khỏe.
     

  • Cách ly heo ốm, không nuôi chung với heo khỏe.
     

  • Dụng cụ, phương tiện, quần áo, giày dép ra vào trại phải qua sát trùng.
     

  • Hạn chế người lạ, thương lái hoặc khách tham quan vào khu vực nuôi.
     

  • Áp dụng nguyên tắc “cùng vào – cùng ra” (All in – All out) để giảm nguy cơ lây chéo giữa các lứa nuôi.
     

Tiêm phòng chủ động

Tiêm vắc xin là biện pháp quan trọng để tạo miễn dịch cho đàn heo. Bà con cần tiêm đúng lịch, đủ liều, đặc biệt với các bệnh phổ biến như dịch tả heo, tụ huyết trùng, tai xanh, lở mồm long móng… Việc duy trì tỷ lệ tiêm phòng trên 80% trong đàn sẽ giúp hình thành “lá chắn miễn dịch” vững chắc.

Điều cần lưu ý

Phòng bệnh hiệu quả đòi hỏi sự kiên trì và đồng bộ. Một đàn heo khỏe mạnh không chỉ nhờ thuốc hay vắc xin, mà quan trọng hơn là vệ sinh tốt – quản lý chặt – dinh dưỡng đủ – kiểm dịch nghiêm. Khi người nuôi làm tốt 4 yếu tố này, nguy cơ bệnh tật giảm rõ rệt, chi phí điều trị thấp, hiệu quả kinh tế tăng bền vững.