Bệnh hô hấp ở heo không chỉ đến từ một nguyên nhân, mà thường là hậu quả của nhiều tác nhân phối hợp như PRRS, Mycoplasma hyopneumoniae, APP, Glässer hay Streptococcus suis. Khi dịch bùng phát, nếu chỉ điều trị mà không thay đổi cách quản lý hoặc lịch vaccine, nguy cơ tái nhiễm rất cao. Vì vậy, giải pháp hiệu quả nhất chính là phối hợp đồng bộ giữa thuốc – vaccine – quản lý trại.

Điều trị bằng kháng sinh khi dịch bùng phát

Khi phát hiện đàn heo có dấu hiệu bệnh hô hấp (ho, thở gấp, bỏ ăn, chết rải rác...), người chăn nuôi cần nhanh chóng triển khai phác đồ điều trị:

• Heo biểu hiện bệnh rõ:

  • APP, Glässer: tiêm ceftiofur, florfenicol hoặc tiamulin

  • Streptococcus suis: dùng penicillin G, ceftiofur hoặc amoxicillin

  • Kết hợp men tiêu hóa, vitamin C, B1 để hỗ trợ miễn dịch

• Heo còn khỏe trong cùng ô/chuồng:

  • Trộn thuốc vào cám hoặc nước uống: amoxicillin, florfenicol, tylosin

  • Duy trì từ 3–5 ngày, theo dõi hiệu quả điều trị để điều chỉnh

Điều trị đồng thời theo nhóm giúp khống chế sớm, tránh lây lan rộng, giảm tổn thất.

Phòng bệnh chủ động bằng thuốc và chăm sóc hỗ trợ

Ngay từ tuần đầu sau cai sữa, nếu trại có lịch sử bệnh hô hấp, nên chủ động phòng sớm:

• Trộn cám với amoxicillin hoặc florfenicol trong 3–5 ngày

• Bổ sung men sống, vitamin C, chất điện giải để tăng sức đề kháng

• Theo dõi ho, sốt mỗi ngày trong 10 ngày đầu sau cai

• Cách ly heo có biểu hiện nhẹ để tiêm sớm, không chờ nặng mới xử lý

Chủ động phòng ngừa bằng thuốc đúng thời điểm giúp giảm tỷ lệ phải tiêm hàng loạt và nâng hiệu quả vaccine về sau.

Tiêm vaccine đúng lịch để xây dựng miễn dịch bền vững

Vaccine không thể thay thế thuốc điều trị, nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bùng dịch từ gốc. Tùy tình hình dịch tễ của trại, cần có lịch tiêm hợp lý:

• PRRS: tiêm lúc 3–4 tuần tuổi hoặc theo khuyến cáo của nhà sản xuất

• Mycoplasma hyopneumoniae: tiêm đơn hoặc phối hợp với PCV2

• PCV2 (Circo): nên tiêm sớm để tránh hội chứng PRDC

• Glässer hoặc APP: tiêm nếu trại từng nhiễm hoặc có nguy cơ cao

Sau tiêm vaccine, cần hỗ trợ bằng men sống, vitamin, giữ chuồng sạch, giảm stress để tăng hiệu quả miễn dịch.

Quản lý trại – yếu tố then chốt để ngăn dịch tái phát

Một trong những lý do khiến bệnh hô hấp dai dẳng là hệ thống quản lý chưa chặt chẽ. Việc vệ sinh – cách ly – tổ chức chuồng nuôi đóng vai trò quyết định lâu dài.

Một số nguyên tắc quản lý cần lưu ý:

• Không trộn đàn tùy tiện, nhất là khi heo vừa cai sữa hoặc đang điều trị

• Đảm bảo chuồng thông thoáng, mật độ hợp lý, nền chuồng khô ráo

• Khử trùng chuồng trại thường xuyên, thay đổi luân phiên chất sát trùng

• Kiểm soát ruồi, muỗi, ghẻ, rận – các yếu tố truyền mầm bệnh

• Thay kim tiêm sau mỗi lô, khử trùng dụng cụ thú y đúng cách

• Cách ly heo bệnh ngay từ khi có dấu hiệu nhẹ, tránh lây chéo

Việc kiểm soát môi trường và an toàn sinh học không chỉ giúp phòng bệnh hô hấp mà còn nâng cao hiệu quả của toàn bộ hệ thống vaccine và kháng sinh đang sử dụng.

trong nội dung tiếp theo, bạn có thể xây dựng lịch tiêm vaccine theo tuần tuổi, phác đồ thuốc phòng theo tháng hoặc checklist an toàn sinh học chuẩn để huấn luyện nhân viên tại trại. Nếu bạn cần các tài liệu mẫu này, tôi có thể hỗ trợ.