Khi dịch PED bùng phát, tốc độ lây lan thường rất nhanh, nhất là ở trại chưa từng có miễn dịch. Để giảm tỷ lệ chết, bảo vệ đàn heo con và hỗ trợ phục hồi đàn nái, việc kiểm soát đúng cách, chăm sóc và đưa ra cách chữa trị kịp thời là cực kỳ quan trọng. Dưới đây là các bước cần thiết mà bà con nên áp dụng ngay khi phát hiện bệnh.

Vệ sinh chuồng trại và cách ly đàn bệnh

Ngay khi phát hiện dấu hiệu PED, điều quan trọng nhất là ngăn chặn sự lây lan giữa các ô chuồng.

• Cách ly ngay các ô chuồng có triệu chứng đầu tiên

• Rút bớt phân và chất độn chuồng càng sớm càng tốt

• Vệ sinh, sát trùng toàn bộ nền chuồng, vách ngăn, dụng cụ chăn nuôi bằng các chất sát khuẩn phổ rộng (iodine, glutaraldehyde...)

• Hạn chế tối đa di chuyển người, thiết bị giữa các khu vực

• Thay giày, quần áo khi ra vào các dãy chuồng khác nhau

Nếu kiểm soát tốt trong 24–48 giờ đầu, khả năng cô lập dịch sẽ cao hơn và giảm được thiệt hại diện rộng.

Hỗ trợ điều trị bằng kháng sinh, điện giải và vitamin

Dù PED do virus gây ra, nhưng trong quá trình nhiễm bệnh, niêm mạc ruột bị tổn thương sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn cơ hội bội nhiễm. Việc kết hợp điều trị hỗ trợ là rất cần thiết.

• Tiêm kháng sinh phổ rộng như AMPISUR® để kiểm soát vi khuẩn kế phát (E. coli, salmonella, Clostridium...)

• Liều dùng: 1ml/10kg thể trọng, ngày 1 lần, trong 3–5 ngày liên tục

• Truyền dung dịch glucose, điện giải, vitamin C qua đường uống hoặc truyền xoang bụng

• Với heo con yếu, nên dùng sớm các chất bổ trợ như sắt, B-complex

Việc điều trị chủ yếu nhằm giảm mất nước, ổn định đường ruột và giữ sức đề kháng, chờ cơ thể tự kháng lại virus PED.

Điều chỉnh chế độ ăn, phục hồi từ từ

Khi heo bị tiêu chảy nặng, việc ép ăn sẽ làm tăng nguy cơ viêm ruột, xuất huyết và tử vong. Do đó cần:

• Giảm 50% khẩu phần ăn trong 4–5 ngày đầu

• Sau đó tăng dần khẩu phần mỗi ngày theo tình trạng phục hồi

• Ưu tiên thức ăn dễ tiêu, giàu năng lượng, bổ sung men tiêu hóa

• Cho ăn nhiều lần trong ngày, từng bữa nhỏ

• Tránh thay đổi thức ăn đột ngột trong giai đoạn dịch đang diễn ra

Mục tiêu là giảm áp lực lên đường ruột và hỗ trợ quá trình tái tạo niêm mạc ruột bị tổn thương do virus.

Lưu ý khi xử lý đàn heo sau cai và heo lớn

Với heo sau cai sữa, nếu phát hiện trọng lượng dưới 4,5 kg, nên cân nhắc loại thải vì khả năng phục hồi kém. Ở nhóm heo lớn hơn:

• Vẫn cần theo dõi sát phân, thân nhiệt và lượng ăn mỗi ngày

• Điều trị kháng sinh nếu có biểu hiện nôn, bỏ ăn, sốt

• Tăng cường thông gió, giảm mật độ nuôi nếu có thể

Trong trường hợp dịch kéo dài hoặc lặp lại nhiều lần, nên đánh giá lại tổng thể khẩu phần, nguồn nước, hệ thống sát trùng và quy trình vệ sinh.

Xử lý PED đúng cách

Việc kiểm soát PED không chỉ là chữa bệnh, mà còn là bảo vệ sự sống còn của cả đàn heo trong trại. Bằng việc kết hợp đồng bộ giữa vệ sinh chuồng trại, điều trị triệu chứng và chăm sóc dinh dưỡng đúng cách, bà con có thể giảm đáng kể tỷ lệ chết và giúp đàn heo nhanh chóng phục hồi sau dịch.

Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu về phương pháp phòng bệnh PED bằng autovaccine – một biện pháp chủ động đang được nhiều trại áp dụng.