Bệnh PRRS không chỉ gây biểu hiện lâm sàng đa dạng mà còn để lại nhiều tổn thương đặc trưng trong cơ thể heo. Việc mổ khám đúng thời điểm và quan sát bệnh tích chính xác giúp bà con chẩn đoán nhanh, phân biệt với các bệnh khác và lên phác đồ xử lý hiệu quả. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình khi mổ khám heo nghi nhiễm PRRS.
Virus PRRS tấn công mạnh vào hệ hô hấp, nên các tổn thương tại phổi gần như luôn hiện diện ở các nhóm heo sau khi chết. Biểu hiện gồm:
Viêm phổi kẽ: phổi mềm, màu xám nhạt, không xẹp hoàn toàn khi mổ
Sung huyết và xuất huyết rải rác trên bề mặt phổi
Phổi có thể dính vào màng phổi, xuất hiện mảng viêm hoại tử hoặc phù nề
Trường hợp nặng, có thể thấy viêm phế quản phổi mạn tính
Tổn thương này dễ nhầm với các bệnh do Mycoplasma hyopneumoniae hoặc PCV2, nên cần xét nghiệm đi kèm để xác định nguyên nhân chính.
Một trong những đặc điểm dễ nhận thấy ở heo nhiễm PRRS là hạch lympho (hạch bạch huyết) phì đại toàn thân. Cụ thể:
Hạch màng treo ruột, hạch bẹn, hạch dưới hàm sưng lớn, mềm nhũn
Có thể thấy hạch viêm xuất huyết nhẹ, màu đỏ hoặc tím
Trong một số trường hợp, hạch có thể chuyển sang màu vàng nhạt do xơ hóa
Dấu hiệu này thường đi kèm với nhiễm PCV2, nhưng nếu xuất hiện đồng loạt sau đợt PRRS, thì gần như chắc chắn do virus này gây ra.
Amidan (hạch bạch huyết vùng họng) là một trong những cơ quan chứa virus PRRS lâu dài. Khi mổ khám, cần lưu ý:
Amidan sưng, mềm, đỏ hơn bình thường
Có thể có các điểm xuất huyết hoặc trắng nhạt
Trong một số trường hợp, bề mặt amidan bị loét nhẹ
Việc lấy mẫu amidan để xét nghiệm PCR có thể giúp phát hiện PRRS ngay cả ở những cá thể không còn triệu chứng rõ rệt.
Virus PRRS cũng gây tổn thương các cơ quan nội tạng khác:
Gan có thể xuất hiện lốm đốm hoại tử, màu vàng nhạt, bề mặt không đều
Thận có thể sưng nhẹ, mạch máu nổi rõ, bề mặt có chấm xuất huyết nhỏ
Các dấu hiệu này không đặc trưng riêng cho PRRS, nhưng khi đi kèm với tổn thương phổi và hạch sưng thì rất đáng nghi ngờ.
Một số trường hợp thấy viêm màng ngoài tim nhẹ, có dịch trắng đục
Lách bình thường hoặc hơi sưng, hiếm khi hoại tử
Dịch ổ bụng, ổ ngực có thể có màu vàng trong hoặc hơi đục, tùy mức độ kế phát
Khi phát hiện đồng thời nhiều dấu hiệu trên, bà con nên lấy mẫu gửi xét nghiệm để xác nhận chính xác, tránh điều trị sai hướng.
.png)
Việc quan sát đúng bệnh tích là công cụ hỗ trợ đắc lực cho quá trình chẩn đoán PRRS, đặc biệt trong điều kiện trại không có sẵn thiết bị xét nghiệm nhanh. Bà con nên kết hợp cả dấu hiệu lâm sàng, bệnh tích và lịch sử tiêm phòng để xác định đúng nguyên nhân, từ đó lên phác đồ phù hợp và khoanh vùng dập dịch hiệu quả.
Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu phác đồ điều trị PRRS hiệu quả trong trại – từ hỗ trợ hồi sức đến kiểm soát vi khuẩn kế phát.
Không ít người chăn nuôi chỉ tập trung điều trị tiêu chảy ở heo con mà bỏ qua nguyên nhân sâu xa đến từ đàn nái.
Tiêu chảy trong tuần đầu đời là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây chết sơ sinh, giảm tăng trưởng và tăng chi phí điều trị cho người chăn nuôi.
Heo con là đối tượng dễ tổn thương nhất trong toàn bộ chu kỳ chăn nuôi.
Heo nái là trung tâm sinh sản của cả trại, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng heo con
Vệ sinh chuồng trại không chỉ là bước dọn dẹp đơn thuần mà là nền tảng đầu tiên giúp bảo vệ đàn heo khỏi các mầm bệnh tồn dư.
An toàn sinh học là nền tảng cốt lõi để giữ trại heo khỏe mạnh, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng phức tạp như hiện nay.
.jpg)
Khi nói đến tiêu chảy ở heo sau cai và heo thịt, người chăn nuôi thường nghĩ đến E.coli, Salmonella hay viêm ruột do độc tố. Tuy nhiên, có một tác nhân thường bị bỏ sót vì không gây triệu chứng rầm rộ – đó là Balantidium coli, một loại ký sinh trùng đơn bào sống trong ruột heo. Dù không phải lúc nào cũng gây bệnh, nhưng khi gặp điều kiện thuận lợi, B. coli có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy, khiến quá trình điều trị kéo dài và khó kiểm soát hơn.
Bệnh cầu trùng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy kéo dài, phân lỏng màu trắng sữa hoặc vàng kem ở heo con.
.jpg)
