Trong thời gian gần đây, Trung Quốc – quốc gia tiêu thụ thịt lợn lớn nhất thế giới – đang đối mặt với tình trạng cung vượt cầu và biên lợi nhuận suy giảm nghiêm trọng. Một trong những nguyên nhân chính được chỉ ra là hiện tượng “vỗ béo lại” lợn trước khi bán ra thị trường, khiến chuỗi cung ứng thịt trở nên rối loạn và kéo theo biến động trong giá thịt lợn.
Nhiều nông dân và doanh nghiệp đã mua lại lợn trưởng thành từ các trang trại lớn rồi nuôi thêm vài tháng nhằm tăng trọng thêm 40–50kg, với kỳ vọng giá bán sẽ tăng trong tương lai. Tuy nhiên, chính hành vi đầu cơ này đã khiến thị trường thiếu ổn định, gây biến động nguồn cung và ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả.
Để kiểm soát tình trạng này, chính quyền Trung Quốc đã thực hiện nhiều biện pháp mạnh tay, như yêu cầu các doanh nghiệp chăn nuôi lớn ngừng bán lợn cho các đối tượng đầu cơ, tăng cường giám sát tại các địa phương như Quảng Đông và gián tiếp điều tiết lại nguồn cung.
Chiến lược này nằm trong mục tiêu kiểm soát giá thịt lợn ở mức hợp lý, bảo vệ người chăn nuôi nhỏ lẻ và duy trì chuỗi cung ứng thực phẩm bền vững trong nước. Đặc biệt, trong bối cảnh căng thẳng thương mại quốc tế, Trung Quốc muốn giảm phụ thuộc vào nhập khẩu đậu tương – nguồn nguyên liệu chính trong thức ăn chăn nuôi.
Theo các chuyên gia, thời điểm lợn đạt trọng lượng khoảng 120 kg là giai đoạn tối ưu về hiệu suất chuyển đổi thức ăn. Sau ngưỡng này, lượng thức ăn tiêu thụ tăng nhanh trong khi tốc độ tăng trọng giảm mạnh. Hậu quả là chi phí nuôi cao hơn nhưng hiệu quả kinh tế lại giảm sút, đồng thời khiến lượng thịt đổ vào thị trường tăng đột biến, gây áp lực lên giá thịt lợn.
Việc “vỗ béo lại” cũng làm hao tổn tài nguyên, đi ngược lại chiến lược an ninh lương thực trong nước mà Trung Quốc đang theo đuổi. Vì vậy, chính phủ đang muốn hướng ngành chăn nuôi trở lại trạng thái ổn định, hiệu quả và có thể dự đoán được.
Việc siết chặt hoạt động đầu cơ có thể khiến một bộ phận nông hộ nhỏ mất đi cơ hội tăng lời nhanh chóng. Tuy nhiên, xét về lâu dài, chiến lược này giúp giảm biến động giá thịt lợn, mang lại sự ổn định cho toàn ngành. Người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi từ nguồn cung an toàn, kiểm soát tốt và giá cả minh bạch hơn.
Các doanh nghiệp lớn như Muyuan Foods cũng chủ động trong việc kiểm soát chuỗi cung ứng của mình, ngăn chặn hành vi đầu cơ gây hại và tập trung vào phát triển mô hình chăn nuôi bền vững.
Chiến dịch siết chặt hoạt động “vỗ béo lại” heo tại Trung Quốc không chỉ là biện pháp quản lý thị trường ngắn hạn, mà còn là bước đi chiến lược nhằm ổn định giá thịt lợn, giảm rủi ro nguồn cung và bảo vệ an ninh lương thực quốc gia. Trong bối cảnh nhu cầu thịt biến động và chi phí chăn nuôi tăng cao, đây có thể là mô hình tham khảo cho các quốc gia có ngành chăn nuôi phát triển như Việt Nam.