Cục Chăn nuôi và Thú y vừa có thông báo chính thức về cập nhật tình hình ASF (Dịch tả lợn châu Phi) và hướng dẫn sử dụng vắc xin phòng bệnh trên đàn heo tại Việt Nam. Thông tin được đưa ra trong bối cảnh dịch bệnh đang có diễn biến phức tạp và nguy cơ lan rộng tại nhiều địa phương trên cả nước.

Theo báo cáo của Cục Chăn nuôi và Thú y, kết quả giám sát chủ động và bị động trong năm 2023–2025 cho thấy, tại Việt Nam đang lưu hành đồng thời nhiều chủng virus ASF, trong đó nổi bật là chủng độc lực cao genotype II và chủng tái tổ hợp giữa genotype I và II.

Các mẫu giám sát được thu thập từ nhiều tỉnh thành cho thấy mức độ lây lan rộng:

• Miền Bắc chiếm khoảng 79% mẫu nhiễm virus tái tổ hợp;
   

• Miền Trung – Tây Nguyên chiếm 76%;
   

• Miền Nam ghi nhận 60% mẫu dương tính.
   

Đáng chú ý, chủng virus tái tổ hợp này có độc lực thay đổi khó lường, gây khó khăn cho việc phát hiện bằng xét nghiệm thường quy, đồng thời khiến công tác phòng chống trở nên phức tạp hơn.

Khuyến cáo sử dụng vắc xin ASF đúng đối tượng

Hiện tại, Việt Nam đã cấp phép lưu hành 03 loại vắc xin thương mại phòng ASF, gồm:

1. NAVET-ASFVAC của Công ty NAVETCO,
    

2. AVAC ASF LIVE của Công ty AVAC Việt Nam,
    

3. Dacovet-ASF2 của Tập đoàn Dabaco.
    

Các loại vắc xin này được sản xuất từ chủng virus ASF nhược độc và chỉ có tác dụng phòng bệnh do virus genotype II gây ra. Do đó, Cục Chăn nuôi và Thú y nhấn mạnh, các địa phương cần căn cứ vào kết quả giám sát chủng virus ASF tại địa bàn để lựa chọn vắc xin phù hợp, tránh tiêm không đúng chủng gây lãng phí và giảm hiệu quả phòng bệnh.

Bên cạnh đó, người chăn nuôi được khuyến cáo chỉ tiêm những loại vắc xin đã được cấp phép chính thức tại Việt Nam, tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất, đồng thời theo dõi kỹ phản ứng sau tiêm để kịp thời báo cáo nếu có bất thường.

An toàn sinh học vẫn là nền tảng quan trọng

Cục Chăn nuôi và Thú y cho biết, vắc xin không thể thay thế hoàn toàn các biện pháp an toàn sinh học, mà chỉ là một công cụ hỗ trợ. Hiệu quả phòng chống dịch chỉ đạt cao khi kết hợp đồng bộ giữa:

• Vệ sinh chuồng trại định kỳ, sát trùng thường xuyên;
   

• Kiểm soát người và phương tiện ra vào trại;
   

• Giám sát sức khỏe đàn heo hàng ngày;
   

• Lấy mẫu xét nghiệm định kỳ để tầm soát virus lưu hành.
   

Các địa phương cũng được yêu cầu duy trì đội phản ứng nhanh khi có dấu hiệu dịch bùng phát, đồng thời lập chốt kiểm dịch tạm thời, tổ chức tiêu hủy heo bệnh đúng quy định để ngăn chặn virus phát tán ra môi trường.

Tăng cường phối hợp giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý

Cục Chăn nuôi và Thú y đề nghị các doanh nghiệp sản xuất vắc xin ASF chủ động phối hợp với cơ quan chuyên môn trong việc đánh giá hiệu quả tiêm phòng ngoài thực tế, cập nhật dữ liệu phản ứng và báo cáo định kỳ.

Thông tin từ các doanh nghiệp và địa phương sẽ giúp hoàn thiện cơ sở khoa học để Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn có thể điều chỉnh chiến lược tiêm phòng, kiểm soát dịch bệnh ASF hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Hướng đến mục tiêu kiểm soát bền vững dịch ASF

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, chăn nuôi an toàn sinh học, chủ động giám sát virus và sử dụng vắc xin đúng cách là ba yếu tố then chốt giúp giảm thiểu thiệt hại từ dịch tả lợn châu Phi.

Cục Chăn nuôi và Thú y khẳng định, mục tiêu trong giai đoạn 2025–2026 là kiểm soát ổn định ASF trên phạm vi toàn quốc, bảo vệ đàn heo thương phẩm và tái đàn an toàn – góp phần giữ vững sản lượng, đảm bảo nguồn cung thịt heo cho thị trường trong nước.