Mùa hè với nhiệt độ cao luôn là thách thức lớn đối với ngành chăn nuôi, đặc biệt là với heo – loài vật nhạy cảm với biến đổi nhiệt độ. Khi nhiệt độ môi trường vượt quá ngưỡng chịu đựng, đàn heo dễ rơi vào tình trạng stress nhiệt, kéo theo hàng loạt hệ quả như giảm tăng trọng, giảm sức đề kháng và tăng nguy cơ dịch bệnh.

Ảnh hưởng của nắng nóng đến đàn heo

Trong điều kiện nhiệt độ vượt quá 28–30°C, heo bắt đầu có biểu hiện mệt mỏi, thở gấp và giảm ăn. Khi stress nhiệt kéo dài, hệ tiêu hóa và miễn dịch của heo suy yếu, làm giảm hiệu quả chuyển hóa thức ăn và chậm tăng trọng.

Các hậu quả phổ biến khi đàn heo chịu nhiệt độ cao:

• Giảm lượng thức ăn tiêu thụ: Heo ăn ít để giảm sinh nhiệt nội sinh, dẫn đến tăng trọng chậm.

• Mất cân bằng điện giải và nước: Cơ thể heo phải thở nhanh để hạ nhiệt, làm mất CO₂, dẫn đến rối loạn kiềm – toan và điện giải.

• Suy giảm miễn dịch: Stress nhiệt làm tăng cortisol, ức chế hệ miễn dịch, khiến heo dễ mắc bệnh.

• Chất lượng thịt giảm: Khi stress, cơ thể chuyển hóa theo hướng tích trữ mỡ, giảm tổng hợp protein, dẫn đến tỷ lệ thịt nạc thấp.

Chiến lược dinh dưỡng giúp giảm stress nhiệt ở heo

Để hạn chế thiệt hại trong chăn nuôi mùa nóng, nhiều trang trại đã áp dụng các biện pháp quản lý và điều chỉnh khẩu phần. Một số giải pháp dinh dưỡng đang được ưu tiên:

• Giảm nhiệt lượng sinh ra từ khẩu phần: Sử dụng acid amin tinh khiết thay thế một phần protein giúp giảm năng lượng tiêu hao trong quá trình tiêu hóa.

• Tăng mật độ dinh dưỡng: Bổ sung enzyme, vitamin, khoáng chất và chất điện giải để bù đắp lượng ăn giảm.

• Bổ sung chất điều hòa thẩm thấu: Các chất này giúp tế bào duy trì cân bằng nước, hạn chế mất nước trong giai đoạn nắng nóng.

Trong đó, một số hợp chất tự nhiên như betaine đã được nhiều nghiên cứu quốc tế chứng minh có tác dụng hỗ trợ heo chống lại tác động tiêu cực của nhiệt độ cao.

Vai trò của quản lý chuồng trại trong mùa nóng

Bên cạnh điều chỉnh dinh dưỡng, quản lý môi trường nuôi đóng vai trò không kém phần quan trọng. Người chăn nuôi cần:

• Thiết kế chuồng thoáng mát, có hệ thống làm mát và phun sương khi cần thiết.

• Giảm mật độ nuôi để heo không bị chèn ép và có không gian hạ nhiệt.

• Đảm bảo nguồn nước sạch, mát và luôn đầy đủ.

• Hạn chế vận chuyển hoặc thực hiện các thủ thuật gây stress trong những ngày nắng nóng cực điểm.

Hướng tới chăn nuôi an toàn trong mùa nóng

Nắng nóng mùa hè là yếu tố không thể tránh, nhưng hoàn toàn có thể quản lý để giảm thiệt hại. Việc kết hợp đồng bộ các giải pháp từ điều chỉnh khẩu phần, bổ sung dinh dưỡng hợp lý đến cải thiện điều kiện chuồng trại sẽ giúp đàn heo duy trì sức khỏe và năng suất tốt hơn.

Đối mặt với biến đổi khí hậu, chăn nuôi mùa nóng cần được xem là một bài toán lâu dài, đòi hỏi người chăn nuôi phải chủ động hơn trong mọi khâu. Khi áp dụng đúng cách, đàn heo không chỉ vượt qua stress nhiệt mà còn phát triển ổn định, mang lại hiệu quả kinh tế bền vững.