Trong bối cảnh thời tiết nắng mưa thất thường, sức đề kháng của đàn vật nuôi suy giảm, nhiều tỉnh miền Bắc đang đối diện với nguy cơ dịch tả lợn châu Phi tái bùng phát. Với đặc điểm chăn nuôi nhỏ lẻ là chủ yếu, công tác phòng chống dịch bệnh ở nhiều địa phương vẫn còn lỏng lẻo. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về kiểm soát chặt chẽ, chủ động giám sát và tăng cường an toàn sinh học trong từng hộ chăn nuôi.

Dịch tả lợn châu Phi: Mối nguy tiềm tàng vẫn rình rập

Dịch tả lợn châu Phi (ASF) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus gây ra, không có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vaccine thương mại được lưu hành rộng rãi tại Việt Nam. Virus gây bệnh có khả năng tồn tại lâu trong môi trường, đặc biệt là trong chất thải, xác động vật và dụng cụ chăn nuôi, khiến việc kiểm soát trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.

Trong những năm gần đây, dịch bệnh đã nhiều lần tái xuất hiện tại các tỉnh phía Bắc như Bắc Giang, Hòa Bình, Hà Nam, Thái Bình và Nam Định. Đặc điểm chung là bệnh phát sinh chủ yếu ở các hộ chăn nuôi quy mô nhỏ, chuồng trại sát nhà, sát đường giao thông, chưa đáp ứng yêu cầu an toàn sinh học.

Các yếu tố góp phần khiến dịch lây lan nhanh tại miền Bắc bao gồm:

• Chuồng trại chăn nuôi đơn sơ, khó vệ sinh triệt để

• Việc vận chuyển, giết mổ, tiêu thụ lợn không được kiểm soát chặt chẽ

• Nhiều hộ nuôi chưa báo cáo kịp thời khi phát hiện lợn có dấu hiệu bệnh

• Tình trạng bán chạy, giết mổ lợn bệnh vẫn còn diễn ra ở vùng sâu, vùng xa

Nguy cơ lan rộng nếu không kiểm soát tốt

Hiện tại, giá heo hơi tại miền Bắc đang giữ ở mức khá cao (68.000–70.000 đồng/kg), trong khi nhu cầu tiêu dùng tăng nhẹ ở thời điểm giữa năm. Đây là điều kiện khiến nhiều hộ tái đàn nhanh chóng nhưng lại chủ quan trong phòng dịch, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh dịch tả lợn châu Phi trên diện rộng.

Một số địa phương vẫn còn gặp khó trong công tác thú y cơ sở, thiếu nhân lực kiểm dịch và kinh phí cho hóa chất, vật tư phòng dịch. Nếu không kiểm soát tốt, dịch bệnh có thể lan nhanh trong thời gian ngắn, gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi và ảnh hưởng tới thị trường thịt lợn toàn miền Bắc.

Giải pháp phòng, chống dịch tả lợn châu Phi tại miền Bắc

Để ngăn chặn hiệu quả dịch bệnh, các địa phương khu vực phía Bắc cần đồng bộ triển khai nhiều biện pháp:

• Tăng cường giám sát dịch bệnh tại cơ sở: UBND cấp xã cần chủ động theo dõi, phát hiện sớm các trường hợp nghi nhiễm bệnh.

• Thực hiện nghiêm việc khai báo và tiêu hủy lợn mắc bệnh, không để mầm bệnh phát tán ra môi trường.

• Tuyên truyền người dân chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học: sử dụng nước sạch, sát trùng chuồng trại thường xuyên, hạn chế ra vào khu vực chăn nuôi.

• Kiểm soát vận chuyển và giết mổ: kiểm dịch chặt tại các điểm thu mua, lò mổ và chợ đầu mối.

• Tiêm phòng các loại vaccine sẵn có để hạn chế bội nhiễm, hỗ trợ miễn dịch chung cho đàn lợn.

Đặc biệt, các hộ chăn nuôi cần tuyệt đối không tự ý giết mổ, bán chạy khi phát hiện lợn có dấu hiệu bệnh. Thay vào đó, cần báo cáo ngay cho thú y cơ sở, phối hợp tiêu hủy đúng quy trình để tránh dịch lan rộng và đảm bảo được hưởng hỗ trợ chính sách tiêu hủy heo bệnh theo quy định.

Thay lời kết

Dịch tả lợn châu Phi là thách thức lớn đối với ngành chăn nuôi heo miền Bắc nói riêng và cả nước nói chung. Chỉ khi mỗi người dân nâng cao ý thức, chính quyền địa phương vào cuộc đồng bộ, thì mới có thể hạn chế thiệt hại và ổn định lại sản xuất. Giữ vững vùng xanh chăn nuôi là bảo vệ chính quyền lợi kinh tế của người nuôi và nguồn cung thực phẩm an toàn cho cộng đồng.