Trong chăn nuôi hiện đại, việc tăng nạc ở heo là yếu tố then chốt để bà con vừa nâng cao chất lượng thịt, vừa tiết kiệm được chi phí cám và tăng lợi nhuận. Muốn vậy, bà con cần nắm rõ cơ chế heo phát triển cơ nạc, kết hợp với cách cho ăn khoa học và phối trộn khẩu phần hợp lý theo từng giai đoạn tăng trưởng.
Heo tích lũy nạc khi cơ thể tổng hợp được nhiều protein cơ hơn là bị phân giải. Quá trình này phụ thuộc vào sự điều hòa của các hormone như hormone tăng trưởng (GH), IGF-1 và insulin. Ngoài ra, giống heo hiện đại ngày nay đã được chọn lọc để ưu tiên phát triển nạc thay vì tích mỡ, nhất là giai đoạn từ 60 đến 120 kg – lúc heo tăng nạc mạnh nhất.
Nói đơn giản, bà con mình nếu biết cách chăm sóc đúng, cho ăn đủ chất, thì con heo sẽ “đổ thịt nạc” nhiều hơn, ít mỡ hơn, từ đó bán được giá tốt hơn và ít hao hụt thức ăn hơn.
Muốn heo lên cơ, lên nạc, dinh dưỡng là yếu tố không thể bỏ qua. Bà con cần chú ý một số chất sau:
Lysine: Là axit amin quan trọng nhất. Nếu thiếu lysine, heo sẽ không phát triển nạc được, dù có ăn nhiều đến đâu. Cần đảm bảo khẩu phần ở từng giai đoạn có đủ lysine, đặc biệt là lúc heo đang phát triển mạnh.
Methionine, cysteine và BCAA: Giúp cơ thể tổng hợp protein nhanh, khỏe mạnh, và tăng sức đề kháng.
Năng lượng: Phải cân đối giữa đạm và năng lượng. Nếu cho ăn quá dư năng lượng mà thiếu đạm, heo sẽ tích mỡ chứ không lên nạc.
Vitamin và khoáng chất như vitamin D, B6, kẽm, đồng… cũng rất cần thiết để hỗ trợ quá trình phát triển cơ.
Nói cách khác, cho heo ăn không chỉ cần đủ – mà còn phải đúng – thì mới mong tăng được nạc.
Bà con nên thay đổi khẩu phần ăn theo từng giai đoạn của heo để tiết kiệm chi phí mà vẫn đạt hiệu quả cao:
Heo 20–50 kg: Giai đoạn tăng trưởng nhanh, nên dùng khẩu phần có lysine cao, đạm cao để thúc đẩy phát triển cơ.
Heo 50–80 kg: Duy trì lượng đạm vừa phải, bổ sung năng lượng để nuôi cơ.
Heo trên 80 kg: Giảm lysine, tránh dư thừa gây lãng phí và giảm hiệu quả tích nạc.
Ngoài ra, chọn nguyên liệu tốt như bột đậu nành, bột cá, tinh bột chất lượng… và hạn chế dùng nguyên liệu kém chất lượng sẽ giúp heo dễ hấp thu hơn, không bị rối loạn tiêu hóa, từ đó tích lũy nạc tốt hơn.
Hiện nay, nhiều loại phụ gia đã được chứng minh là có tác dụng tốt trong việc hỗ trợ tăng tỷ lệ lên nạc ở heo, giúp bà con cải thiện hiệu quả chăn nuôi:
L-Carnitine: Giúp vận chuyển chất béo đến tế bào để đốt cháy, giảm tích mỡ, tăng tỷ lệ nạc.
Enzyme (phytase, protease): Tăng khả năng tiêu hóa protein thực vật, giúp heo hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
Khoáng vi lượng hữu cơ: Có độ hấp thu cao hơn khoáng vô cơ, hỗ trợ chuyển hóa hiệu quả.
Ngoài ra, xu hướng sử dụng protein thay thế từ côn trùng, men vi sinh, và áp dụng công nghệ dinh dưỡng chính xác đang được nhiều trang trại tiên tiến áp dụng nhằm hướng đến phát triển bền vững, tiết kiệm chi phí, và thân thiện với môi trường.
Việc tăng tỷ lệ nạc ở heo thị không chỉ đơn giản là chọn giống tốt mà còn đòi hỏi sự kết hợp giữa hiểu biết về sinh lý, dinh dưỡng và chiến lược phối trộn thức ăn hợp lý. Bà con cần quan tâm đến từng chi tiết nhỏ trong khẩu phần ăn, lựa chọn nguyên liệu phù hợp, sử dụng phụ gia đúng cách và chia khẩu phần theo giai đoạn phát triển để có thể đạt hiệu quả cao nhất.