Bệnh hô hấp ở heo không chỉ do một tác nhân gây ra, mà thường là kết hợp nhiều yếu tố: virus, vi khuẩn, môi trường và quản lý. Trong thực tế chăn nuôi, việc phân biệt chính xác giữa các bệnh như PRRS, Mycoplasma, APP, Glässer hay Streptococcus suis là yếu tố quyết định hiệu quả điều trị. Nếu chỉ dựa vào triệu chứng bên ngoài, rất dễ điều trị sai thuốc, sai bệnh.
Khi có dịch hô hấp, người chăn nuôi nên chú ý đến các dấu hiệu sau:
Ho: rải rác, từng cơn hay ho dữ dội kéo dài
Thở: thở nhanh, thở bụng, thở hở miệng, khó thở
Thân nhiệt: có sốt không, sốt cao hay sốt thoáng qua
Thần kinh: run rẩy, mất định hướng, nằm co giật
Tình trạng chung: bỏ ăn, chậm lớn, xanh xao, lông dựng
Việc theo dõi biểu hiện này theo từng nhóm tuổi sẽ giúp định hướng nhanh nguyên nhân gây bệnh.
| Bệnh | Đặc điểm chính | Ho | Sốt | Dấu hiệu khác |
| PRRS | Virus, phá miễn dịch | Ít ho | Có | Lông xù, ăn kém |
| M.hyo | Ho mạn tính | Ho kéo dài | Ít | Chậm lớn, đồng đều kém |
| APP | Cấp tính, chết nhanh | Ho mạnh | Sốt cao | Máu mũi, gan hóa phổi |
| Glässer | Viêm màng phổi, khớp | Ít ho | Sốt cao | Sưng khớp, run, dịch vàng màng |
| Strep suis | Thần kinh | Không rõ | Có hoặc không | Run, mất thăng bằng, chết đột ngột |
Thông qua bảng trên, có thể định hướng nhanh để chọn thuốc phù hợp ngay từ đầu.
Mổ khám những con heo bệnh hoặc chết sớm sẽ giúp xác định rõ ràng hơn. Một số dấu hiệu bệnh tích điển hình:
Phổi gan hóa, có mảng hoại tử đen → nghi APP
Dịch vàng sệt bao tim, phổi, gan → nghi Glässer
Não có dịch đục, viêm màng não → nghi Streptococcus suis
Viêm phổi đỉnh phổi, xơ hóa dai → nghi Mycoplasma
Hạch sưng, phổi tím nhẹ → nghi PRRS
Việc chụp ảnh bệnh tích và lưu hồ sơ cũng giúp dễ tham khảo hoặc gửi mẫu đến phòng xét nghiệm khi cần thiết.
Dù lâm sàng và bệnh tích rất hữu ích, nhưng xét nghiệm vẫn là công cụ hỗ trợ quan trọng để:
Khẳng định chính xác tác nhân gây bệnh
Kiểm tra có đồng nhiễm hay không
Lựa chọn đúng kháng sinh theo kháng sinh đồ
Phân lập và kiểm tra độ nhạy của mầm bệnh
Với những trại quy mô lớn hoặc có dịch kéo dài, nên chủ động lấy mẫu máu, mẫu phổi, dịch màng phổi để gửi xét nghiệm tại các phòng lab thú y uy tín.
Nếu phân biệt được đúng bệnh, người chăn nuôi có thể:
Chọn đúng thuốc: ceftiofur, tiamulin, florfenicol hay penicillin
Dùng đúng liều, đúng thời điểm
Tránh lạm dụng kháng sinh phổ rộng, giảm chi phí thuốc
Giảm tỷ lệ chết, giảm số ngày điều trị, giảm loại thải
Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu các phác đồ điều trị bệnh hô hấp phổ biến, kết hợp giữa thuốc tiêm, thuốc trộn và các biện pháp hỗ trợ trong giai đoạn dịch đang diễn biến nhanh.
Không ít người chăn nuôi chỉ tập trung điều trị tiêu chảy ở heo con mà bỏ qua nguyên nhân sâu xa đến từ đàn nái.
Tiêu chảy trong tuần đầu đời là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây chết sơ sinh, giảm tăng trưởng và tăng chi phí điều trị cho người chăn nuôi.
Heo con là đối tượng dễ tổn thương nhất trong toàn bộ chu kỳ chăn nuôi.
Heo nái là trung tâm sinh sản của cả trại, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng heo con
Vệ sinh chuồng trại không chỉ là bước dọn dẹp đơn thuần mà là nền tảng đầu tiên giúp bảo vệ đàn heo khỏi các mầm bệnh tồn dư.
An toàn sinh học là nền tảng cốt lõi để giữ trại heo khỏe mạnh, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng phức tạp như hiện nay.
.jpg)
Khi nói đến tiêu chảy ở heo sau cai và heo thịt, người chăn nuôi thường nghĩ đến E.coli, Salmonella hay viêm ruột do độc tố. Tuy nhiên, có một tác nhân thường bị bỏ sót vì không gây triệu chứng rầm rộ – đó là Balantidium coli, một loại ký sinh trùng đơn bào sống trong ruột heo. Dù không phải lúc nào cũng gây bệnh, nhưng khi gặp điều kiện thuận lợi, B. coli có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy, khiến quá trình điều trị kéo dài và khó kiểm soát hơn.
Bệnh cầu trùng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy kéo dài, phân lỏng màu trắng sữa hoặc vàng kem ở heo con.
.jpg)
