Khi hàng rào miễn dịch bị phá vỡ bởi PRRS hoặc Mycoplasma hyopneumoniae, hàng loạt vi khuẩn kế phát sẽ có cơ hội tấn công đàn heo, đặc biệt trong giai đoạn sau cai sữa. Trong số đó, ba tác nhân thường gặp và gây thiệt hại lớn nhất chính là Glässer (Haemophilus parasuis), APP (Actinobacillus pleuropneumoniae) và Streptococcus suis. Mỗi bệnh có biểu hiện và cơ chế gây hại khác nhau, đòi hỏi người chăn nuôi cần nắm rõ để xử lý đúng thuốc, đúng thời điểm.
.jpg)
Glässer là bệnh do vi khuẩn Haemophilus parasuis gây ra, thường xuất hiện sau cai sữa hoặc khi trộn đàn. Đây là bệnh thường thấy khi trại có PRRS hoặc stress cao.
Biểu hiện:
Sốt cao, heo nằm nhiều, run nhẹ
Khớp sưng, đi đứng khó khăn
Thở khó do có dịch vàng bám màng phổi, màng tim
Có thể chết đột ngột nếu không phát hiện kịp
Đặc điểm nhận dạng: khi mổ khám sẽ thấy dịch fibrin màu vàng bao quanh tim, phổi, gan, khớp.
Điều trị sớm bằng ceftiofur, enrofloxacin, florfenicol có hiệu quả cao nếu can thiệp sớm.
APP là bệnh do Actinobacillus pleuropneumoniae gây ra. Đây là bệnh diễn biến cấp tính, có thể làm heo chết trong vòng 12–24 giờ sau khi phát bệnh.
Dấu hiệu nhận biết:
Heo sốt cao, thở gấp, ho dữ dội
Có thể ho ra máu, máu mũi
Heo chết đột ngột, khi mổ khám thấy phổi gan hóa, bề mặt phổi có ổ hoại tử màu đen hoặc tím đậm
Có thể kèm theo dịch dính trong màng phổi
APP thường gây chết nhanh ở heo khỏe mạnh, trọng lượng từ 20–60kg, khiến thiệt hại lớn nếu không điều trị cả chuồng kịp thời.
Điều trị cần dùng thuốc phổ rộng, tác dụng mạnh như tiamulin kết hợp florfenicol hoặc ceftiofur, và tiêm ngay khi có dấu hiệu.
Streptococcus suis gây bệnh thần kinh là nỗi ám ảnh ở các trại sau cai sữa. Vi khuẩn này có thể đi vào máu và tấn công màng não, gây tử vong nhanh hoặc để lại di chứng.
Triệu chứng:
Heo run rẩy, đi loạng choạng, mất định hướng
Một số con nằm một chỗ, co giật nhẹ
Có thể sốt cao hoặc không sốt rõ
Khi mổ thấy dịch đục bao quanh não, đôi khi có viêm màng tim, màng phổi nhẹ đi kèm
Strep suis dễ bùng phát khi có PRRS, Mycoplasma hoặc sau khi tiêm vaccine bị stress.
Điều trị sớm bằng penicillin G, ceftiofur, hoặc kết hợp kháng sinh chống viêm.
Mỗi bệnh kế phát có triệu chứng đặc trưng:
Glässer: sưng khớp, dịch vàng màng tim – phổi
APP: chết nhanh, máu mũi, gan hóa phổi
Strep suis: run rẩy, thần kinh, co giật
Khi phát hiện một trong các dấu hiệu trên, nên:
Cách ly heo bệnh ngay lập tức
Tiêm đúng loại kháng sinh theo hướng chẩn đoán
Có thể điều trị cả nhóm nếu >5% đàn biểu hiện
Kết hợp bổ sung điện giải, hạ sốt, men sống
trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách chẩn đoán lâm sàng và bệnh tích để phân biệt các bệnh hô hấp nhanh, chính xác hơn – từ đó xử lý kịp thời và hiệu quả hơn.
Không ít người chăn nuôi chỉ tập trung điều trị tiêu chảy ở heo con mà bỏ qua nguyên nhân sâu xa đến từ đàn nái.
Tiêu chảy trong tuần đầu đời là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây chết sơ sinh, giảm tăng trưởng và tăng chi phí điều trị cho người chăn nuôi.
Heo con là đối tượng dễ tổn thương nhất trong toàn bộ chu kỳ chăn nuôi.
Heo nái là trung tâm sinh sản của cả trại, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng heo con
Vệ sinh chuồng trại không chỉ là bước dọn dẹp đơn thuần mà là nền tảng đầu tiên giúp bảo vệ đàn heo khỏi các mầm bệnh tồn dư.
An toàn sinh học là nền tảng cốt lõi để giữ trại heo khỏe mạnh, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng phức tạp như hiện nay.
.jpg)
Khi nói đến tiêu chảy ở heo sau cai và heo thịt, người chăn nuôi thường nghĩ đến E.coli, Salmonella hay viêm ruột do độc tố. Tuy nhiên, có một tác nhân thường bị bỏ sót vì không gây triệu chứng rầm rộ – đó là Balantidium coli, một loại ký sinh trùng đơn bào sống trong ruột heo. Dù không phải lúc nào cũng gây bệnh, nhưng khi gặp điều kiện thuận lợi, B. coli có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy, khiến quá trình điều trị kéo dài và khó kiểm soát hơn.
Bệnh cầu trùng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy kéo dài, phân lỏng màu trắng sữa hoặc vàng kem ở heo con.
.jpg)
