Giai đoạn heo nái đang cho con bú là thời điểm quyết định sức khỏe của cả mẹ và đàn con. Dinh dưỡng, môi trường và cách chăm sóc đúng kỹ thuật giúp nái nhiều sữa, con lớn nhanh, giảm hao hụt sau sinh.

Heo nái đang cho con bú là giai đoạn nái tiêu hao năng lượng lớn nhất trong chu kỳ sinh sản.
Mỗi ngày nái tiết ra 5 - 7 lít sữa, cung cấp dinh dưỡng hoàn toàn cho heo con trong 21- 28 ngày đầu.
Nếu chăm sóc không đúng cách, nái dễ sụt cân, mất sữa, viêm vú – viêm tử cung, còn heo con thì chậm lớn, còi cọc, dễ chết hàng loạt.
Vì vậy, đây là “giai đoạn vàng” mà bà con chăn nuôi cần đặc biệt quan tâm để vừa bảo vệ sức khỏe nái, vừa đảm bảo đàn heo con phát triển khỏe mạnh.
Dinh dưỡng đóng vai trò quyết định sản lượng và chất lượng sữa.
Khẩu phần ăn phải đảm bảo đủ năng lượng, đạm, khoáng và vitamin.
Trong ngày đầu tiên sau sinh, chỉ cho nái uống nước và ăn lượng nhỏ (khoảng 1 kg/ngày). Sau đó, tăng dần lượng cám mỗi ngày, sử dụng cám dành riêng cho nái nuôi con. Lượng thức ăn trung bình khoảng 4-5 kg/ngày, tùy thuộc vào số lượng con và nhu cầu của nái.
Nước uống luôn phải đầy đủ (30 - 40lít/ngày/con nái) vì thiếu nước làm giảm sữa ngay lập tức.
Chăm sóc đúng cách giúp heo nái phục hồi nhanh, tiết sữa tốt và heo con bú khỏe.
Giữ chuồng khô, thoáng, không gió lùa.
Dọn phân, thay rơm ướt, lau khô sàn 2 lần/ngày.
Nhiệt độ thích hợp: 26 - 28°C cho nái, 32 - 34°C cho heo con (dưới bóng sưởi).
Dùng vôi bột hoặc thuốc sát trùng nhẹ khử khuẩn định kỳ 2 - 3 lần/tuần.
Quan sát dịch âm hộ: nếu có mùi hôi, chảy kéo dài → bệnh viêm tử cung, cần xử lý ngay.
Kiểm tra vú mỗi ngày: vú sưng nóng, đỏ đau là dấu hiệu viêm vú.
Sau sinh 12 - 24 giờ, cho uống nước ấm pha đường, điện giải và vitamin tổng hợp.
Tiêm kháng viêm nhẹ nếu nái mệt hoặc chậm ra nhau.
Heo nái mất sữa hoặc giảm sữa thường có 3 nguyên nhân:
Ăn kém do stress hoặc cám không phù hợp.
Thiếu nước uống.
Mắc bệnh viêm vú, sốt sữa, viêm tử cung.
Khi gặp các vấn đề trên bà con cần:
Bổ sung vitamin E + Selenium + C để kích tiết sữa.
Cho uống nước điện giải, men tiêu hóa.
Nếu vú sưng, nóng: chườm khăn ấm, xoa bóp nhẹ, cho heo con bú đều 2 bên.
4. Chăm sóc heo con trong giai đoạn bú mẹ
Việc quản lý heo con hiệu quả sẽ gián tiếp giảm gánh nặng cho heo nái đang cho con bú.
Úm ấm cho heo con: Sử dụng đèn úm để heo con không bị lạnh và tranh nhau nằm trên mình mẹ, giúp heo mẹ được nghỉ ngơi.
Cai sữa tập trung: Áp dụng phương pháp cai sữa cùng mẹ, cùng lứa để tránh tình trạng heo mẹ bị stress kéo dài do heo con bị tách dần.
Phòng bệnh cho heo con: Tiêm phòng đầy đủ và giữ vệ sinh chuồng úm để heo con khỏe mạnh, giảm nguy cơ lây bệnh ngược lại cho heo mẹ.
5. Một số lỗi thường gặp khi nuôi heo nái đang cho con bú.
Cho ăn quá nhiều sau đẻ -> Rối loạn tiêu hóa, viêm vú, mất sữa
Thiếu nước uống -> Giảm sữa nhanh, heo con đói, chậm lớn.
Chuồng nóng, ẩm, thiếu gió -> Nái stress, bỏ ăn, heo con bị tiêu chảy.
Không theo dõi vú và dịch âm hộ -> Bỏ sót bệnh viêm tử cung, sốt sữa.
Cai sữa đột ngột -> Nái sốc, giảm khả năng lên giống lại.
Sau khi heo con bú 21 - 28 ngày, tiến hành cai sữa đúng kỹ thuật:
Giảm khẩu phần ăn nái 3 ngày trước cai, để giảm tiết sữa dần.
Cai xong, cho nái nghỉ 4 - 6 ngày, theo dõi dấu hiệu lên giống trở lại.
Bổ sung vitamin và khoáng trước khi phối lại, giúp tăng tỷ lệ đậu thai.
Nái được phục hồi tốt sau giai đoạn cho bú sẽ tăng năng suất sinh sản, trung bình đạt 2,2 - 2,4 lứa/năm, mỗi lứa 10 - 12 con khỏe mạnh.
Lưu ý trong nuôi heo nái đang cho con bú
Giai đoạn heo nái đang cho con bú là thời kỳ tiêu tốn năng lượng nhất và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất cả năm của trang trại.
Để đạt hiệu quả cao, bà con cần chú ý 3 yếu tố vàng: Dinh dưỡng đầy đủ – nước uống sạch – tăng dần khẩu phần hợp lý. Giữ chuồng sạch, mát, yên tĩnh – hạn chế stress. Theo dõi sức khỏe nái và đàn con hằng ngày.
Khi được chăm sóc đúng kỹ thuật, heo nái không chỉ nhiều sữa, con lớn nhanh mà còn phục hồi nhanh, sớm lên giống lại – năng suất ổn định, lợi nhuận bền vững.