Dịch tiêu chảy cấp do PED gây ra có biểu hiện khác nhau ở từng nhóm tuổi heo. Nếu bà con chẩn đoán đúng và sớm ngay từ những dấu hiệu ban đầu, việc cách ly, điều trị và hạn chế lây lan sẽ hiệu quả hơn rất nhiều. Bài viết này sẽ giúp bà con phân biệt triệu chứng PED trên heo con, heo choai, heo nái và heo đực.

Heo con dưới 1 tuần tuổi – Nhóm bị ảnh hưởng nặng nề nhất

Heo con theo mẹ, đặc biệt là dưới 7 ngày tuổi, là đối tượng chịu thiệt hại lớn nhất khi dịch PED bùng phát. Do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, virus tấn công nhanh và mạnh, gây chết hàng loạt nếu không được can thiệp kịp thời.

Biểu hiện lâm sàng bao gồm:

• Tiêu chảy phân vàng lỏng, có mùi hôi, sau đó chuyển sang tiêu chảy toàn nước

• Sữa không được tiêu hóa, bụng trướng nhẹ

• Cơ thể mất nước nhanh: mắt trũng sâu, da khô lạnh

• Heo nằm liệt, run rẩy, bỏ bú hoàn toàn

• Tử vong trong vòng 3–4 ngày kể từ khi phát bệnh

Trong các trại chưa từng nhiễm PED, gần như toàn bộ heo con sẽ bị tiêu chảy. Do chưa có miễn dịch sẵn, tỷ lệ chết có thể lên tới 80–100% chỉ trong vài ngày.

Heo choai và heo vỗ béo – Ít chết nhưng bệnh có nguy cơ lan rộng

Ở heo sau cai sữa, heo choai và heo vỗ béo, bệnh PED cũng gây tiêu chảy nhưng mức độ nhẹ hơn. Tuy vậy, nếu không điều trị đúng cách, bệnh vẫn gây giảm tăng trọng, kéo dài thời gian nuôi và làm tăng chi phí.

Các triệu chứng thường gặp:

• Tiêu chảy phân lỏng, không có máu hoặc dịch nhầy

• Heo bị nôn sau khi ăn hoặc uống

• Tỷ lệ heo bệnh cao nhưng tỷ lệ chết thấp

• Một số con có biểu hiện sốt nhẹ, bỏ ăn, uống nước nhiều

• Phân thường loãng, bết quanh hậu môn

Dù không gây chết nhiều, nhưng dịch vẫn lan nhanh khắp các ô chuồng trong vòng vài ngày, đặc biệt ở những trại mật độ cao hoặc thông gió kém.

Heo nái và heo đực giống – Triệu chứng nhẹ nhưng là nguồn lây chính

Ở nhóm heo trưởng thành như heo nái, heo hậu bị, heo đực giống, PED thường không gây triệu chứng nặng hoặc chết. Tuy nhiên, những con heo này lại là nguyên nhân chính trong việc phát tán mầm bệnh ra khắp trại.

Triệu chứng quan sát được:

• Phân lỏng, màu vàng hoặc xám đen

• Có thể đi phân nhiều lần trong ngày, nhưng vẫn ăn uống bình thường

• Một số con có biểu hiện mệt, nằm nhiều, giảm ăn

Điều đáng lo ngại là nhiều heo trưởng thành mang virus mà không có triệu chứng rõ ràng, nên dễ bị bỏ qua trong quá trình kiểm soát dịch.

Dấu hiệu của PED và hành động để phòng ngừa?

Nếu bà con thấy các biểu hiện tiêu chảy loang lổ khắp chuồng,đặc biệt là

• Heo con đồng loạt tiêu chảy trong 1–2 ngày

• Phân chảy nước, mùi hôi, không có máu

• Tình trạng lây lan từ ô chuồng này sang ô khác rất nhanh

• Heo con chết sau 3–4 ngày, da nhăn, mất nước nặng

Thì cần nghĩ ngay đến nguy cơ PED và thực hiện cách ly, sát trùng, báo bác sĩ thú y để làm xét nghiệm xác định (test nhanh, PCR).

Giảm thiểu tối đa nguy cơ thiệt hại

Việc phân biệt rõ triệu chứng PED theo từng nhóm heo sẽ giúp bà con dễ dàng lên kế hoạch điều trị, cách ly, chăm sóc phù hợp. Đặc biệt, việc phát hiện sớm ở heo trưởng thành – vốn là nguồn phát tán virus thầm lặng – sẽ giúp hạn chế tốc độ lây lan và bảo vệ đàn con non khỏi mất trắng.

Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu vào các dấu hiệu bệnh tích và các phương pháp chẩn đoán PED, từ đó giúp xác nhận chính xác ca bệnh và điều trị đúng hướng.