Dịch tả lợn châu Phi (ASF) là một trong những dịch bệnh nguy hiểm nhất hiện nay trong ngành chăn nuôi heo. ASF gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi bởi tỷ lệ chết cao, khả năng lây lan mạnh và tác động nặng nề đến kinh tế. Hiểu rõ về đặc điểm của virus và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là chìa khóa để kiểm soát dịch bệnh này.
Virus ASF thuộc họ Asfarviridae, có cấu trúc DNA kép phức tạp. Bệnh lây chủ yếu qua:
Tiếp xúc trực tiếp giữa heo bệnh và heo khỏe
Môi trường, thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm virus
Vector trung gian như ve mềm Ornithodoros spp.
ASF có thể gây ra nhiều dạng bệnh khác nhau. Với các chủng độc lực cao, tỷ lệ chết gần như 100%. Ngược lại, chủng độc lực thấp gây triệu chứng nhẹ, khó nhận biết và dễ bỏ sót trong chẩn đoán, khiến virus âm thầm lây lan.
Hiện nay, Việt Nam đã ghi nhận nhiều biến chủng ASF khác nhau, bao gồm cả các chủng tái tổ hợp và chủng có đặc tính giống vaccine. Sự đa dạng này gây khó khăn cho việc chẩn đoán vì:
Triệu chứng lâm sàng không điển hình, đặc biệt ở heo nái và heo con
Virus tồn lưu lâu trong môi trường và có khả năng né tránh hệ miễn dịch
Một số xét nghiệm có thể cho kết quả âm tính giả ở giai đoạn sớm
Chính vì vậy, giám sát chặt chẽ, lấy mẫu xét nghiệm định kỳ và phát hiện sớm ca bệnh là rất quan trọng.
Để kiểm soát hiệu quả ASF, người chăn nuôi cần áp dụng đồng bộ các biện pháp:
Đây là biện pháp quan trọng nhất, bao gồm:
Chia khu chăn nuôi thành ba vùng: vùng nguy cơ, vùng đệm và vùng sạch
Kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện ra vào trại
Sát trùng định kỳ chuồng trại, dụng cụ và phương tiện vận chuyển
Cách ly, loại bỏ heo bệnh kịp thời
Chỉ tái đàn sau khi đã khử trùng triệt để và có xác nhận an toàn từ cơ quan thú y
Cai sữa sớm và tách biệt heo con để giảm nguy cơ lây nhiễm
Hạn chế di chuyển heo trong thời gian có dịch
Ngoài an toàn sinh học, các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng Interferon (IFN) – một loại protein miễn dịch tự nhiên – có tiềm năng trong hỗ trợ kiểm soát ASF. IFN giúp tăng cường sức đề kháng của heo, giảm sự nhân lên của virus. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu thực địa hơn để xác định hiệu quả và liều lượng tối ưu.
Trong bối cảnh dịch tả lợn châu Phi liên tục biến đổi, người chăn nuôi phải:
Chủ động nắm bắt kiến thức phòng bệnh
Báo cáo ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường trong đàn
Không mua bán, vận chuyển heo không rõ nguồn gốc
Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của cơ quan thú y
ASF không chỉ là thách thức của người chăn nuôi mà còn là bài toán lớn của toàn ngành. Để kiểm soát dịch hiệu quả, cần sự phối hợp từ nhiều phía: cơ quan quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và người chăn nuôi.
Giải pháp tổng thể gồm giám sát dịch bệnh, nâng cấp hệ thống an toàn sinh học và ứng dụng tiến bộ khoa học sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại, ổn định đàn heo và bảo vệ ngành chăn nuôi trước những rủi ro từ ASF.
Vacxin chỉ phát huy tác dụng tối đa khi được bảo quản đúng cách không chỉ trước, mà cả sau khi giã đông.
Giã đông vacxin là thao tác bắt buộc trước khi tiêm, nhưng trong thực tế, nhiều trại chăn nuôi vẫn mắc các lỗi cơ bản khiến vacxin mất tác dụng
Vacxin vô hoạt cần được bảo quản ở nhiệt độ lạnh sâu để giữ hoạt tính kháng nguyên.
Vacxin là công cụ quan trọng để bảo vệ đàn heo khỏi nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Việt Nam đang chứng kiến sự gia tăng đáng kể của thịt nhập khẩu trong bảy tháng đầu năm 2025.
Dịch tả heo châu Phi (ASF) là nỗi ám ảnh lớn với người chăn nuôi trong nhiều năm qua.
.jpg)
Sau khi gửi mẫu bệnh phẩm đến phòng xét nghiệm, rất nhiều người chăn nuôi không biết cách đọc và ứng dụng kết quả
Muốn kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, không thể chỉ dựa vào biểu hiện lâm sàng.
Chăn nuôi heo Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ sau nhiều năm biến động vì dịch bệnh và giá cả bấp bênh.
