Bệnh tiêu chảy ở heo con theo mẹ là một trong những vấn đề đáng lo ngại trong chăn nuôi tại Việt Nam, đặc biệt ở các tỉnh khu vực Đông Nam Bộ như Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Phước và Đồng Nai. Căn bệnh này gây tổn thất nặng nề cho người chăn nuôi vì làm giảm tăng trưởng, tăng chi phí điều trị, thậm chí gây tử vong cao nếu không xử lý kịp thời.

Hai thủ phạm chính gây tiêu chảy ở heo: E. coli và C. perfringens

Trong số các nguyên nhân gây heo tiêu chảy, vi khuẩn Escherichia coli (E. coli) và Clostridium perfringens (C. perfringens) là hai tác nhân phổ biến nhất. Chúng gây bệnh cấp tính với biểu hiện tiêu chảy nặng, viêm ruột, mất nước và suy kiệt nhanh chóng ở heo con theo mẹ.

Một nghiên cứu thực hiện từ tháng 6/2024 đến tháng 6/2025 đã thu thập 131 mẫu phân từ các trại chăn nuôi có heo tiêu chảy tại 3 tỉnh nói trên. Kết quả cho thấy:

• E. coli xuất hiện trong 96,66% số mẫu.

• C. perfringens được phân lập trong 75,61% số mẫu.

Điều này cho thấy mức độ phổ biến đáng báo động của 2 loại vi khuẩn này trong các ca heo tiêu chảy ở miền Đông Nam Bộ.

Thực trạng kháng kháng sinh đang gia tăng

Một trong những vấn đề lớn nhất hiện nay là tình trạng kháng kháng sinh. Do việc lạm dụng thuốc trong phòng và điều trị, nhiều loại vi khuẩn đã phát triển khả năng đề kháng với các kháng sinh thông dụng.

Tuy nhiên, E. coli vẫn còn mẫn cảm với các kháng sinh như:​

Đây là thông tin rất quan trọng giúp người chăn nuôi lựa chọn thuốc điều trị hiệu quả, tránh tình trạng dùng thuốc không đúng khiến bệnh kéo dài, tốn kém và dễ lây lan.

Heo tiêu chảy: Giải pháp kiểm soát và điều trị hiệu quả

Để đối phó với tình trạng heo tiêu chảy, người chăn nuôi nên:

1. Xét nghiệm trước khi dùng kháng sinh

Phương pháp kháng sinh đồ MIC (định lượng nồng độ ức chế tối thiểu) cho phép xác định loại thuốc nào còn hiệu quả với từng chủng vi khuẩn. Từ đó có thể:

• Chọn đúng kháng sinh

• Tính đúng liều lượng

• Tránh lạm dụng thuốc

2. Nâng cao vệ sinh chuồng trại và an toàn sinh học

Vệ sinh kém, chuồng trại ẩm thấp là điều kiện lý tưởng cho E. coli và C. perfringens phát triển. Cần:

• Tẩy trùng chuồng trại định kỳ

• Đảm bảo heo con bú sữa đầu đầy đủ để có kháng thể

• Hạn chế di chuyển đàn, tránh stress cho heo con

3. Bổ sung men tiêu hóa và điện giải

Khi có dấu hiệu heo con tiêu chảy, có thể bổ sung men vi sinh, chất điện giải để hỗ trợ tiêu hóa và hồi phục nhanh hơn, đặc biệt trong giai đoạn đầu bệnh.

Khắc phục tình trạng heo tiêu chảy

Heo tiêu chảy, đặc biệt ở giai đoạn bú mẹ, là một trong những nguyên nhân gây thiệt hại nặng trong chăn nuôi. Tình trạng kháng kháng sinh ngày càng phức tạp, đòi hỏi người chăn nuôi cần nâng cao kiến thức, lựa chọn đúng thuốc và áp dụng các biện pháp an toàn sinh học phù hợp.

Kết quả nghiên cứu từ 3 tỉnh Đông Nam Bộ là hồi chuông cảnh báo về sự cần thiết của giám sát kháng sinh định kỳ, cũng như sử dụng thuốc có trách nhiệm – nhằm bảo vệ hiệu quả điều trị, nâng cao năng suất, giảm chi phí và tiến tới chăn nuôi bền vững.