Heo mang thai là giai đoạn quyết định đến sức khỏe nái và chất lượng heo con. Cung cấp đủ dưỡng chất thiết yếu giúp heo nái mang thai khỏe mạnh, thai phát triển đồng đều và giảm rủi ro sảy hoặc lưu thai.

Giai đoạn heo mang thai kéo dài khoảng 114 ngày, chia làm 3 giai đoạn: Đầu thai (1 - 35 ngày), giữa thai (36 - 85 ngày) và cuối thai (86 - 114 ngày).
Mỗi giai đoạn, nhu cầu dinh dưỡng của nái sẽ khác nhau - nếu thiếu hoặc thừa đều có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ đậu thai, sức khỏe thai và khả năng tiết sữa sau sinh.
Heo nái được bổ sung dinh dưỡng đúng cách sẽ:
Giảm tỷ lệ sảy thai, lưu thai.
Giúp thai phát triển đồng đều, tăng trọng sơ sinh tốt.
Cải thiện sức khỏe nái sau đẻ, tiết sữa nhiều và ổn định.
Tăng tuổi thọ sinh sản, kéo dài số lứa đẻ hiệu quả.
Ngược lại, nái mang thai thiếu dinh dưỡng thường đẻ ít con, con yếu, sữa kém, thậm chí gặp biến chứng trong quá trình sinh.
Để đảm bảo heo mang thai khỏe mạnh và thai phát triển tốt, người chăn nuôi cần cân đối đầy đủ các nhóm dinh dưỡng sau:
Năng lượng là nguồn “nhiên liệu” chính cho mọi hoạt động sống, bao gồm duy trì thân nhiệt, phát triển thai và tạo sữa.
Thiếu năng lượng: heo nái gầy, thai nhỏ, dễ sảy hoặc lưu thai.
Thừa năng lượng: heo béo, mỡ nội tạng dày, dễ đẻ khó.
Bà con nên:
Sử dụng ngô, tấm, cám gạo, dầu thực vật làm nguồn năng lượng chính.
Giữ khẩu phần ở mức 12 - 13 MJ ME/kg thức ăn, tùy giai đoạn thai.
Giai đoạn cuối thai, tăng nhẹ năng lượng giúp thai lớn và dự trữ sữa non.
Đạm là thành phần cấu tạo mô thai, nhau thai và tuyến sữa.
Trong giai đoạn heo mang thai, khẩu phần cần đủ lượng đạm chất lượng cao, dễ tiêu hóa.
Nguồn đạm tốt: bột cá, khô dầu đậu nành, cám mì, đạm thực vật.
Nhu cầu khuyến nghị: 14 - 16% protein thô trong khẩu phần.
Thiếu đạm sẽ khiến thai yếu, heo con nhẹ cân, sữa kém.
Bà con nên bổ sung thêm Lysine, Methionine, Threonine - các acid amin thiết yếu giúp tăng hiệu quả sử dụng đạm và phát triển thai toàn diện.
Khoáng chất đóng vai trò xây dựng khung xương thai, tăng sức đề kháng và điều hòa hormone sinh sản.
Canxi (Ca) và Phospho (P): giúp hình thành xương, răng của thai và chuẩn bị tuyến sữa.
Kẽm (Zn): hỗ trợ miễn dịch, giảm viêm nhiễm tử cung.
Sắt (Fe): tạo máu, phòng thiếu máu ở nái mang thai.
Selen (Se) và Đồng (Cu): chống oxy hóa, bảo vệ thai khỏi tổn thương tế bào.
Lưu ý: Tỷ lệ Ca:P nên duy trì 1,5 - 2 : 1. Bổ sung khoáng hữu cơ sẽ hấp thu tốt hơn so với dạng vô cơ.
Vitamin là nhóm vi chất không thể thiếu trong khẩu phần của heo mang thai:
Vitamin A: Phát triển phôi, tránh sảy thai, lưu thai.
D3: Giúp hấp thu Ca – P, phòng mềm xương ở thai.
Vitamin A & D: Tăng sức đề kháng, chống stress oxy hóa.
B-complex: Kích thích trao đổi chất, tăng khả năng hấp thu thức ăn.
Heo mang thai dễ bị táo bón do giảm vận động, nhất là ở giai đoạn cuối thai. Táo bón kéo dài gây nhiễm độc ruột, chèn ép tử cung, dễ sảy thai.
Bà con cần:
Bổ sung chất xơ dễ tiêu: bã đậu, cám mì, bột cỏ, rau xanh (5 - 8%).
Đảm bảo nguồn nước sạch, mát, đủ 10 - 15 lít/ngày/con. Nếu thiếu nước, ảnh hưởng đến trao đổi chất và tiêu hóa của heo nái.

Thai đang làm tổ, nên tránh thay đổi thức ăn đột ngột.
Giảm stress, cho ăn vừa phải (2 - 2,2 kg/ngày).
Không để heo béo, vì dễ chết phôi sớm.
Giai đoạn ổn định, phôi phát triển mạnh.
Cho ăn 2,3 - 2,5 kg/ngày, tăng nhẹ đạm và khoáng.
Bổ sung vitamin E, Se, Zn giúp thai khỏe, giảm lưu thai.
Thai phát triển nhanh, tuyến sữa hoạt động mạnh.
Cho ăn 2,8 - 3 kg/ngày, tăng năng lượng, đạm, Ca - P.
Giảm lượng thức ăn cho heo nái trước khi đẻ 3 - 5 cho ăn 1,5 - 2,0 kg/ngày. Giúp giảm áp lực lên tử cung và đường ruột, phòng ngừa táo bón và hội chứng MMA ở heo nái.
Giữ chuồng thoáng mát, sạch sẽ, nhiệt độ lý tưởng 26 - 28°C.
Tránh xô đẩy, leo trèo hoặc thay đổi chuồng đột ngột.
Theo dõi thể trạng thường xuyên, điều chỉnh khẩu phần phù hợp.
Tẩy giun và tiêm phòng đúng lịch, đặc biệt Parvo, Lepto, PRRS.
Siêu âm định kỳ (21 - 30 ngày sau phối) để kiểm tra thai phát triển tốt.
Giai đoạn heo mang thai là thời điểm “vàng” để người chăn nuôi đầu tư dinh dưỡng.
Một khẩu phần cân đối - giàu năng lượng, đủ đạm, khoáng và vitamin sẽ giúp heo nái khỏe mạnh, thai phát triển đồng đều, giảm rủi ro lưu thai - sảy thai và tạo nền tảng cho đàn con khỏe, năng suất cao.
Chăm đúng - nuôi chuẩn chính là bí quyết giúp bà con đạt hiệu quả sinh sản bền vững và lợi nhuận cao.