Việc chẩn đoán chính xác PED giúp bà con tránh nhầm lẫn với các bệnh đường ruột khác như E. coli, salmonella hoặc coccidia. Bên cạnh triệu chứng lâm sàng, các dấu hiệu bệnh tích sau khi mổ khám và các phương pháp xét nghiệm là cơ sở quan trọng để đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả.
Sau khi dịch PED bùng phát, các dấu hiệu lâm sàng thường thấy nhất trên đàn heo gồm:
Heo con tiêu chảy phân vàng lỏng, sau đó chuyển sang tiêu chảy toàn nước
Heo yếu, bỏ bú, nằm bẹp, run, mắt lõm sâu
Sữa không được tiêu hóa, đôi khi bị nôn
Tiêu chảy lan nhanh trong vòng 1–2 ngày khắp ô chuồng
Ở heo lớn hơn (heo choai, heo nái, heo đực), triệu chứng thường nhẹ hơn như phân lỏng, màu xám hoặc vàng, đôi khi kèm theo giảm ăn.
Tuy nhiên, chỉ dựa vào triệu chứng bên ngoài thì rất dễ nhầm lẫn với các bệnh tiêu chảy khác. Do đó, cần kết hợp với mổ khám và xét nghiệm.
Khi mổ khám trên heo con từ 1–7 ngày tuổi bị chết do PED, có thể quan sát thấy:
Dạ dày có nhiều sữa không tiêu, bị vón cục
Thành ruột mỏng, dễ rách, có thể nhìn rõ chất chứa bên trong
Hạch màng treo ruột sưng to bất thường
Tĩnh mạch trắng giáp với tĩnh mạch màng treo ruột
Những dấu hiệu trên là đặc trưng của PED, giúp phân biệt với các bệnh do vi khuẩn như E. coli (ruột viêm xuất huyết, khí, dịch nhầy) hay salmonella (viêm ruột hoại tử).
Đây là căn cứ quan trọng để bác sĩ thú y đưa ra chẩn đoán bước đầu trước khi có kết quả xét nghiệm.
Để xác nhận chính xác ca bệnh PED, hiện nay có thể sử dụng các phương pháp sau:
Là bước đầu tiên, dựa vào quan sát triệu chứng và mổ khám. Tuy nhiên, cần làm thêm xét nghiệm để chắc chắn.
Có thể dùng tại trại, cho kết quả trong vòng 10–15 phút
Dùng mẫu phân hoặc nhầy ruột
Độ chính xác tương đối cao nếu lấy mẫu đúng thời điểm bệnh đang phát mạnh
Phát hiện kháng thể trong máu
Phù hợp cho mục đích kiểm tra miễn dịch trong đàn
Ít được dùng để chẩn đoán trong giai đoạn cấp tính
Là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất hiện nay
Phát hiện trực tiếp vật liệu di truyền (RNA) của virus PED trong mẫu phân hoặc mô ruột
Độ nhạy và độ đặc hiệu cao, có thể xác nhận bệnh ngay cả khi triệu chứng chưa rõ ràng
Nếu có điều kiện, bà con nên kết hợp test nhanh tại trại và gửi mẫu đi PCR để xác định chắc chắn. Đặc biệt trong những đợt dịch đầu tiên, việc xác định đúng bệnh sẽ giúp xây dựng phác đồ xử lý kịp thời và tránh lây lan.
Nhận diện sớm triệu chứng, kiểm tra bệnh tích và áp dụng đúng phương pháp chẩn đoán sẽ giúp bà con dễ dàng hơn trong điều trị PED. Việc nhầm lẫn với các bệnh khác có thể khiến bà con xử lý sai hướng, dẫn đến tổn thất nặng hơn.
Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu vào phác đồ kiểm soát và chăm sóc heo bị PED, bao gồm sử dụng thuốc, kháng sinh, điện giải và điều chỉnh khẩu phần ăn hợp lý
Không ít người chăn nuôi chỉ tập trung điều trị tiêu chảy ở heo con mà bỏ qua nguyên nhân sâu xa đến từ đàn nái.
Tiêu chảy trong tuần đầu đời là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây chết sơ sinh, giảm tăng trưởng và tăng chi phí điều trị cho người chăn nuôi.
Heo con là đối tượng dễ tổn thương nhất trong toàn bộ chu kỳ chăn nuôi.
Heo nái là trung tâm sinh sản của cả trại, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng heo con
Vệ sinh chuồng trại không chỉ là bước dọn dẹp đơn thuần mà là nền tảng đầu tiên giúp bảo vệ đàn heo khỏi các mầm bệnh tồn dư.
An toàn sinh học là nền tảng cốt lõi để giữ trại heo khỏe mạnh, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng phức tạp như hiện nay.
.jpg)
Khi nói đến tiêu chảy ở heo sau cai và heo thịt, người chăn nuôi thường nghĩ đến E.coli, Salmonella hay viêm ruột do độc tố. Tuy nhiên, có một tác nhân thường bị bỏ sót vì không gây triệu chứng rầm rộ – đó là Balantidium coli, một loại ký sinh trùng đơn bào sống trong ruột heo. Dù không phải lúc nào cũng gây bệnh, nhưng khi gặp điều kiện thuận lợi, B. coli có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy, khiến quá trình điều trị kéo dài và khó kiểm soát hơn.
Bệnh cầu trùng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy kéo dài, phân lỏng màu trắng sữa hoặc vàng kem ở heo con.
.jpg)
