Heo nái bỏ ăn trong giai đoạn mang thai là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề về sức khỏe và môi trường. Nếu không được xử lý sớm, nái có thể mất thai, suy kiệt và giảm năng suất sinh sản ở những lứa sau.

Khi heo nái bỏ ăn, người nuôi thường nghĩ rằng do heo “chán cám”, nhưng thực tế đây có thể là biểu hiện sớm của stress, rối loạn tiêu hóa hoặc bệnh sinh sản.
Giảm ăn hoặc bỏ bữa liên tục 1 - 2 ngày.
Lười vận động, nằm nhiều, phản ứng chậm.
Bụng chướng nhẹ, phân táo hoặc tiêu chảy.
Âm hộ sưng đỏ, có thể chảy dịch bất thường.
Thân nhiệt tăng > 39,5°C, heo có biểu hiện sốt.
Nếu không xử lý kịp, heo nái mang thai bỏ ăn lâu ngày có thể sảy thai, lưu thai hoặc giảm tiết sữa sau sinh.
Hiện tượng heo nái bỏ ăn có thể đến từ nhiều yếu tố khác nhau, được chia thành 4 nhóm nguyên nhân chính sau:
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất khiến heo nái chán ăn:
Thay đổi loại cám hoặc nguồn cung đột ngột khiến heo rối loạn tiêu hóa.
Thức ăn ẩm mốc, ôi thiu hoặc có độc tố nấm (Aflatoxin) gây ngộ độc, giảm ăn.
Cám có hàm lượng đạm cao hoặc quá béo cũng làm heo đầy bụng, khó tiêu.
Heo nái mang thai rất nhạy cảm với nhiệt độ và tiếng ồn.
Khi trời nóng, heo dễ bị sốc nhiệt, bỏ ăn, thậm chí ngất do mất nước.
Nếu heo nái bỏ ăn kéo dài kèm sốt, dịch âm hộ, bụng chướng, khả năng cao là do bệnh lý.
Các bệnh thường gặp:
Viêm tử cung, viêm âm đạo: gây đau, mệt, chán ăn.
Rối loạn tiêu hóa, viêm ruột: do vi khuẩn E.coli, Salmonella.
Ký sinh trùng đường ruột: lấy dinh dưỡng của heo, làm heo yếu.
Bệnh truyền nhiễm: PRRS, Parvo, Lepto, Dịch tả, gây sốt và bỏ ăn.
Heo nái quá béo hoặc quá gầy đều dễ bỏ ăn.
Heo béo: tích mỡ nội tạng, mỡ gan → rối loạn hormone, chán ăn.
Heo gầy: thiếu năng lượng → mệt mỏi, giảm ăn.
Khi phát hiện heo nái bỏ ăn, cần xử lý nhanh và đúng quy trình để tránh ảnh hưởng đến thai.
Chuyển nái sang chuồng yên tĩnh, thoáng mát, nền khô ráo.
Quan sát trong 12 - 24 giờ: thân nhiệt, hành vi, phân, âm hộ.
Không ép ăn ngay, chỉ cho uống nước pha điện giải + vitamin C.
Loại bỏ cám cũ, rửa sạch máng ăn - máng nước.
Cho ăn cháo cám loãng hoặc thức ăn mềm dễ tiêu (cám gạo + bột ngô + men tiêu hóa).
Đảm bảo nước sạch, mát (10 - 15 lít/ngày/con), không nhiễm phèn, clo.
Dùng vitamin tổng hợp (A, D3, E, B-complex) trong 3 - 5 ngày.
Bổ sung men vi sinh giúp cân bằng hệ tiêu hóa.
Pha điện giải + vitamin C cho uống buổi sáng, nhất là ngày nắng nóng.
Nếu heo nái bỏ ăn >2 ngày hoặc có triệu chứng bất thường (sốt, chảy dịch, thở nhanh):
Gọi ngay bác sĩ thú y để siêu âm kiểm tra thai.
Tiêm thuốc hạ sốt, kháng viêm, bổ gan - giải độc nếu cần.
Tránh tự dùng kháng sinh không rõ liều lượng, vì có thể ảnh hưởng đến thai.
Khi heo ăn trở lại, tăng khẩu phần từ từ, tránh ép ăn đột ngột.
Tiếp tục bổ sung vitamin E + Selenium để phục hồi tử cung và tăng sức đề kháng.
Ghi chép chi tiết ngày, biểu hiện, biện pháp xử lý để rút kinh nghiệm cho lứa sau.
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh bà con cần chú trọng đến:
Dùng thức ăn đạt chuẩn, tươi mới, không mốc.
Bổ sung vitamin, khoáng, men tiêu hóa định kỳ.
Không để heo quá béo hoặc quá gầy trước và trong thai kỳ.
Giữ chuồng mát, sạch, ít tiếng ồn, tránh gió lùa.
Khử trùng định kỳ bằng vôi bột hoặc dung dịch sát khuẩn.
Đảm bảo ánh sáng tự nhiên 10 - 12 giờ/ngày để điều hòa nội tiết.
Theo dõi lượng ăn hằng ngày, phát hiện sớm heo giảm ăn.
Tiêm phòng - tẩy giun đúng lịch, đặc biệt bệnh sinh sản.
Không di chuyển hoặc ghép đàn trong 30 ngày đầu thai.

Lưu ý khi xử lý heo nái mang thai có dấu hiệu bỏ ăn
Hiện tượng heo nái bỏ ăn là cảnh báo quan trọng mà người chăn nuôi không nên xem nhẹ.
Việc nhận biết sớm nguyên nhân - từ dinh dưỡng, môi trường đến bệnh lý - và xử lý đúng kỹ thuật sẽ giúp bảo vệ thai, duy trì thể trạng và năng suất sinh sản của nái.