7 cách hạn chế heo mẹ đè chết heo con sơ sinh
Heo con sơ sinh rất yếu và dễ bị đè chết bởi heo mẹ trong những ngày đầu sau sinh. Hiểu nguyên nhân và áp dụng đúng kỹ thuật chăm sóc sẽ giúp bà con giảm hao hụt, nâng cao tỷ lệ sống của đàn heo con.
Heo con mới sinh có trọng lượng chỉ 1,2 - 1,6kg, thân yếu, phản xạ chậm và chưa kiểm soát được thân nhiệt.
Trong khi đó, heo mẹ nặng 180 - 250kg, di chuyển vụng về sau sinh. Vì vậy, chỉ một động tác xoay người hoặc nằm xuống mạnh cũng có thể khiến heo con bị ngạt thở hoặc gãy xương.
Heo nái mệt sau đẻ, phản xạ chậm, không nhận biết con.
Chuồng đẻ chật, không có khung chống đè.
Nhiệt độ chuồng không phù hợp (quá lạnh hoặc quá nóng) khiến heo con nằm sát mẹ để sưởi.
Nái thiếu sữa, heo con chen nhau bú, bị mẹ đè lên.
Ánh sáng hoặc tiếng ồn mạnh làm nái hoảng sợ, giật mình nằm đè con.
Làm thế nào để hạn chế heo mẹ đè chết heo con sơ sinh?
Đây là yếu tố quan trọng nhất giúp giảm heo con bị đè chết.
Chuồng đẻ nên có:
Khung chống đè bao quanh thân heo mẹ, cao 30 - 35cm, giúp heo con ra vào dễ dàng.
Nền chuồng khô, không trơn, độ dốc thoát nước nhẹ 2 - 3%.
Kích thước chuẩn: dài 2,2m, rộng 1,8m, đủ chỗ cho nái xoay nhẹ nhưng không đè con.
-> Nếu không có chuồng đẻ công nghiệp, bà con có thể tự chế bằng ống thép, gỗ tròn hoặc tre, đặt song song hai bên thân nái để tạo “vùng an toàn” cho heo con.
Heo con sơ sinh chưa có lớp mỡ bảo vệ, nên rất nhạy cảm với nhiệt độ. Khi lạnh, heo con thường chui sát vào mẹ để sưởi ấm – và đó là lúc dễ bị đè nhất.
3 ngày đầu: 32 - 34°C
Ngày 4 - 10: 30 - 32°C
Sau 10 ngày: 28 - 30°C
Trang bị bóng sưởi hoặc ổ úm riêng, cao khoảng 50 - 60cm so với nền.
Ổ úm nên ngăn cách bằng tấm nhựa hoặc ván mỏng, để heo con có nơi trú ấm khi mẹ nằm xuống.
Heo mẹ sau sinh thường mệt, mất sức và phản xạ chậm, dễ nằm đè lên con khi xoay người.
Để tránh điều này, bà con cần:
Cho uống nước ấm pha điện giải, vitamin C, B1 ngay sau khi sinh.
Cho ăn trở lại bằng cháo cám loãng sau 8 - 12 giờ.
Tiêm kháng viêm nhẹ và bổ sung canxi – vitamin D3 để phục hồi cơ xương.
Heo mẹ khỏe mạnh sẽ phản xạ nhanh, biết tránh con khi nằm xuống – giảm đáng kể nguy cơ đè chết con.
Ổ úm là “vùng an toàn” giúp heo con tránh bị mẹ đè.
Bà con nên làm khu úm riêng cách thân mẹ 30 - 40cm, có đèn sưởi và nền khô ấm.
Yêu cầu ổ úm:
Diện tích 0,8 - 1m²/ổ cho 10 - 12 con.
Sàn khô, lót rơm hoặc thảm cao su.
Nhiệt độ ổ úm duy trì 32 - 34°C, ánh sáng vừa phải.
-> Khi heo con bú xong, dồn về ổ úm, không để nằm rải rác quanh mẹ.
5. Theo dõi sát trong 3 ngày đầu sau sinh
72 giờ đầu tiên là thời gian nguy hiểm nhất của heo nái
Bà con nên:
Cử người trực 24/24 trong 2 - 3 ngày đầu.
Quan sát mỗi khi heo mẹ nằm xuống hoặc xoay người.
Khi heo con kêu rít, lập tức kiểm tra xem có bị mẹ đè không.
Ghi chép số con, tình trạng bú sữa, phản xạ heo mẹ.
-> Một thao tác kịp thời có thể cứu cả đàn con, vì heo mẹ nằm xuống nhanh chỉ mất vài giây là con bị ngạt.
Mỗi heo mẹ chỉ có 12 - 14 núm vú hoạt động tốt.
Nếu đẻ quá nhiều (15 - 18 con), các con yếu hơn sẽ bị chen lấn, chui vào gầm bụng mẹ dễ bị đè.
Bà con cần:
Chuyển bớt heo con sang nái khác có sữa nhiều (ghép con bú).
Sắp xếp heo con theo trọng lượng: con to bú vú sau, con nhỏ bú vú trước (vì sữa nhiều hơn).
Cho heo con bú luân phiên 2 nhóm, mỗi lần 30 - 40 phút nếu mẹ đẻ nhiều.
Heo nái sau sinh dễ giật mình hoặc phản xạ mạnh khi nghe tiếng động lớn.
Khi sợ hãi, heo mẹ có thể nằm sụp xuống đột ngột hoặc xoay người nhanh, khiến heo con bị đè ngay lập tức.
Bà con cần:
Không bật nhạc, không la hét quanh khu đẻ.
Hạn chế người lạ ra vào khu chuồng nái đẻ.
Di chuyển nhẹ nhàng, nói nhỏ, ánh sáng dịu.
Nếu phát hiện heo con bị mẹ đè, cần:
Nhấc heo nái dậy nhẹ nhàng, tránh hoảng sợ.
Lau khô và xoa bóp ngực, bụng để kích thích hô hấp.
Nếu còn thở yếu, thổi nhẹ vào mũi, dùng khăn khô chà nhanh vùng ngực.
Đặt heo con vào ổ úm ấm để tránh sốc lạnh.
Heo con hồi phục cần được theo dõi riêng 1 - 2 ngày trước khi nhập lại đàn.
Lưu ý hạn chế heo mẹ đè chết heo con sơ sinh
Giảm tỷ lệ heo con sơ sinh bị mẹ đè chết không chỉ phụ thuộc vào chuồng đẻ mà còn ở cách chăm sóc, theo dõi và hiểu hành vi heo mẹ. Bà con hãy nhớ 3 nguyên tắc vàng: Chuồng đúng chuẩn – nền khô, có khung chống đè. Ổ úm ấm – tách heo con sau khi bú.Theo dõi sát 72 giờ đầu – phản ứng nhanh, nhẹ nhàng.
Khi làm tốt 3 yếu tố này, tỷ lệ sống heo con sơ sinh có thể đạt trên 98%, đảm bảo đàn con khỏe mạnh, năng suất sinh sản cao và lợi nhuận bền vững cho trại.
Bại liệt trên heo nái là hiện tượng heo không thể đứng hoặc đi lại bình thường sau khi sinh, hai chân sau yếu, run hoặc nằm liệt hoàn toàn.
.png)
Giai đoạn heo nái đang cho con bú là thời điểm quyết định sức khỏe của cả mẹ và đàn con. Dinh dưỡng, môi trường và cách chăm sóc đúng kỹ thuật giúp nái nhiều sữa, con lớn nhanh, giảm hao hụt sau sinh
Heo nái sắp đẻ thường có những thay đổi rõ rệt về cơ thể và hành vi. Nắm chắc 6 dấu hiệu này sẽ giúp bà con chuẩn bị chuồng đẻ kịp thời, giảm rủi ro và giúp nái đẻ thuận lợi, con khỏe mạnh.
Heo nái bỏ ăn trong giai đoạn mang thai là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề về sức khỏe và môi trường. Nếu không được xử lý sớm, nái có thể mất thai, suy kiệt và giảm năng suất sinh sản ở những lứa sau
Heo mang thai là giai đoạn quyết định đến sức khỏe nái và chất lượng heo con.
Lưu thai ở heo nái là hiện tượng phôi thai ngừng phát triển và tiêu biến trong tử cung mà không được đẩy ra ngoài
Phòng bệnh luôn là chìa khóa quan trọng nhất để duy trì một đàn heo khỏe mạnh, năng suất cao và ổn định. Trong bối cảnh nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm như dịch tả heo châu Phi, tai xanh, lở mồm long móng… vẫn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát, việc thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng bệnh là yếu tố sống còn đối với người chăn nuôi
Trong chăn nuôi heo, việc kiểm soát mầm bệnh là thách thức lớn nhất. Dù người nuôi có chăm sóc tốt đến đâu, chỉ cần một lỗ hổng nhỏ trong khâu vệ sinh hay quản lý là mầm bệnh có thể len lỏi, phát tán nhanh trong đàn. Hiểu rõ con đường lây lan của bệnh là bước quan trọng để xây dựng hệ thống phòng dịch hiệu quả, bảo vệ đàn heo và giảm thiệt hại kinh tế.
Trong chăn nuôi heo, nhiều người thường nghĩ bệnh chỉ xuất hiện khi có vi khuẩn hoặc virus tấn công.
